to awake, to rise;
to be sensible of;
— յանկարծ ի քնոյ, — ընդոստ, to wake up with a start;
to start out of one's sleep.
ԶԱՐԹՆՈՒՄ ἑγείρομαι, ἑξεγείρομαι , ἑξυπνίζομαι, ἑκνηφέω, γρηγορέω expergisco, surgo, vigilo որ եւ ԶԱՐԹՉԻՄ, ԱՐԹՆԱՆԱՄ, ԶԱՐԹՆԱՆԱՄ. Արթուն կամ զարթուն լինել. սթափիլ, յառնել ի քնոյ. անձին զգալ. զգաստանալ. արթըննալ, զարթիլ.
Զարթեաւ Յակոբ ի քնոյ անտի իւրմէ։ Զարթեաւ փարաւոն, եւ անդրէն ի քուն եմուտ։ Ե՞րբ ի քնոյ զարթիցես.եւ այլն։
Եղեն որպէս երազք զարթուցելոց. (Սղ. ՟Հ՟Բ. 20։)
Զարթնուցումք ո՛չ ի քնոյ միայն, այլ յամենայն զբաղանաց աշխարհի. (Խոսր.։)
Զարթերո՛ւք ի մոլորութենէդ. (Ճ. ՟Ա.։)
ԶԱՐԹՆՈՒԼ. նմանութեամբ՝ իբր Կանխել, զօրանալ. ի վեր յառնել, գրգռիլ, սաստկանալ. դիզանալ.
Զարթուցեալ եմ ի բանս իմ՝ առնել զնոսա։ Զարթեաւ ինծ ի վերայ քաղաքաց նոցա։ Զոր օրինակ զարթուցեալ էի ի վերայ նոցա ի խլել եւ ի կործանել ... նոյնպէս զարթեայց ի վերայ նոցա ի շինել եւ ի տնկել. (Երեմ. ՟Ա. 12։ ՟Ե. 6։ ՟Լ՟Ա. 28։)
Զարթի՛ր զարթի՛ր Ե՛րեմիա, զարթի՛ր, եւ ողբա՛. (Խոր. ՟Գ. 68։)
Ի յորդութենէ անձրեւին զարթեաւ Եփրատէս. (Լաստ. ՟Ի՟Գ։)
Զարթեան ալիքն։ Զարթեան եւ խռովեցան զբօսանք ծովու. (Եփր. համաբ.։)
| Présent | |
|---|---|
| ես | զարթնում |
| դու | զարթնուս |
| նա | զարթնու |
| մեք | զարթնումք |
| դուք | զարթնուք |
| նոքա | զարթնուն |
| Imparfait | |
|---|---|
| ես | զարթնուի |
| դու | զարթնուիր |
| նա | զարթնոյր |
| մեք | զարթնուաք |
| դուք | զարթնուիք |
| նոքա | զարթնուին |
| Aoriste | |
|---|---|
| ես | զարթեայ |
| դու | զարթեար |
| նա | զարթեաւ |
| մեք | զարթեաք |
| դուք | զարթեայք |
| նոքա | զարթեան |
| Présent | |
|---|---|
| ես | զարթնուցում |
| դու | զարթնուցուս |
| նա | զարթնուցու |
| մեք | զարթնուցումք |
| դուք | զարթնուցուք |
| նոքա | զարթնուցուն |
| Aoriste | |
|---|---|
| ես | զարթեայց |
| դու | զարթիցես |
| նա | զարթիցէ |
| մեք | զարթիցուք |
| դուք | զարթիջիք |
| նոքա | զարթիցեն |
| Prohibitif | |
|---|---|
| դու | մի՛ զարթնուր |
| դուք | մի՛ զարթնուք |
| Impératif | |
|---|---|
| դու | զարթի՛ր |
| դուք | զարթերո՛ւք |
| Exhortatif (thème du passé) | |
|---|---|
| դու | զարթիջի՛ր |
| դուք | զարթիջի՛ք |