light;
brightness, splendour;
fire;
illumination;
day;
sun;
sky;
eye;
լոյս, լոյս անեղ, Eternal light;
լոյս հաւատոյ, լոյս մտաց, the light of faith;
light of intellect;
լոյս քաղցր, a gentle light;
լոյս զոդիակոսի, northern lights, (aurora borealis);
լոյս ելեկտրական, electric light;
լոյս կազի, gas light;
ի լոյս, by the light of, in broad daylight, openly, visibly;
եղիցի՛ լոյս, եւ եղեւ լոյս, let there be light! and there was light;
լոյս սո՛ւրբ, ողջո՛յն ընդ քեզ, անդրանիկ դու երկնից ծնունդ, եւ կամ՝ մշտնջենին յաւատակից դու ճառագայթ, hail, holy Light! offspring of heaven firstborn, or of the Eternal coeterhal beam;
չիք լոյս անվթար կամ բաժակ անմրուր, no joy without alloy;
ծագել լուսոյ, to dawn;
մինչ լոյսն զգիշերն մերկանայր, it was scarcely break of day, at day break, at early down;
ի լոյս գալ, ի կենաց հասանել, to come out, to appear;
to come into the world, to be born;
to give birth or life to;
կորուսանել զլոյս աչաց, to lose one's sight;
լոյս տալ աչաց, to open the eyes, to cause to perceive, to warn;
ամփոփել լուսոյ ուրուք, no longer to behold the light of day, to die;
ի լոյս ածել, հանել ի լոյս, to bring to light, to discover, to publish, to illustrate;
ի լոյս ընծայել զմատեան, bring out, to publish a work;
լոյս առնուլ, to see the day;
to grow light;
to be enlightened, illuminated;
ի լոյս դառնալ, to issue from an eclipse;
լոյս տալ, to instruct, to enlighten;
լոյս աչաց իմոց, լոյսդ իմ անձկութեան, light of my eyes, my life, my heart, my love, my darling, my dearest one, my sweet one;
աչք իմ մի՛ տեսցէն զլոյս, may I be struck blind! damn my eyes!
consolation, relief, balm, balsam.
լտ. լո՛ւքս. յն. ֆօ՛ս, որպէս թէ բոց. դաղմ. լուչ. Ճառագայթ) φῶς, φωτισμός, φέγγος lux, lumen, illuminatio. Տարր հրեղէն եւ պայծառ՝ երեւեցուցիչ ամենայն զգալեաց անկելոց ընդ ակամբ. որպէս լոյս արեգական, ճրագ, բոցհրոյ. նշոյլք. պայծառութիւն, փարատիչ խաւարի. լուս.
Ասաց աստուած, եղիցի լոյս. եւ եղեւ լոյս։ Եւ ետես աստուած, զի բարի է. եւ մեկնեաց ատուած ի մէջ լուսոյն եւ ի մէջ խաւարին, եւ կոչեաց աստուած զլոյսն տիւ, եւզխաւարն, եւ կոչեաց գիշեր։ Ետ զարեգակն ի լոյս տուրընջեան. զլուսին եւ զաստեղս ի լոյս գիշերոյ։ Եղիցի լոյսն լուսնի իբրեւ զլոյս արեգական։ Աշտարակ լուսոյ։ Իւղ լուսոյ։ Ձէթ ի լոյս։ Նստէր առ լոյսն (հրոյ)։ Ջեռնոյր առ լուսովն. եւ այլն։
Զգալի լոյս առ աչս հասանել եւ յըմբռնել մարմնոց տուեալէ. (Փիլ. բագն.։)
Լոյսն ցանկալի է յաչս մեր. (Ագաթ.։)
Լոյս լուծիչ խաւարի. (Մխ. առակ.։)
Առ մեզ լոյս՝ օ՛ր կոչի. (Բրս. թղթ.։)
ԼՈՅՍ. իմանալի օրինակաւ, եւ խորհրդաբար.
Լուսով երեսաց քոց տեսանեմք զլոյս։ Լոյս տո՛ւր տէր աչաց (մտաց) իմոց, զի մի՛ երբէք ննջեցից ի մահ։ Դուք էք լոյս աշխարհի։ Աստուած լոյս է.եւ այլն։
Սիրեցէք զլոյս իմաստութեան։ Անկեղծ օրինացն լոյս. եւ այլն։
Լոյս արարիչ լուսոյ՝ առաճին լոյս, բնակեալդ ի լոյս անմատոյց։ Լոյս ի լուսոյ։ Լոյս երրեակ եկ մի։ Երրեակ լուսոյն. (Ժմ.։ Շար.։)
Երկուք լոյսք այսք ըստ մտածութեան երեւին. (Կիւրղ. գանձ.։)
Աւազանին լուսով վերստին ծնածէին։ Մոլորեալի ճշմարիտ լուսոյն (հաւատոյ)։ Զգեստ լուսոյ՝ որով քրիստոսիւ զգեստաւորեցաք։ Անճառելի լուսովն պսակեցաւ. (Յհ. կթ.։)
Զհրեշտակական դասակարգութիւնսն, որք երկրորդ լոյսք յարարչականդ լուսոյ գոյացան. (Խոսր.։)
Լոյսք եղանք յանեղական լուսոյ լուսաւորեալք. (Շ. հրեշտ.։)
ԼՈՅՍ. նմանութեամբ, Աչք, եւ Սիրելին որպէս զլոյս կամ զբիբ աչաց.
Ճրագ մարմնոյ ակն է. Եթէ լոյսդ՝ որ ի քեզ է, խաւար է, եւ այլն. (Մտթ. ՟Զ 22։)
Որպէ՞ս կոչեցայցտեսանողական, մթացուցեալ զլոյսս՝ որ յիս։ Զլիճ լուսոյս արտասուօք լցեալ. (Նար. ՟Ի՟Բ. ՟Լ՟Բ։)
Ընդէ՞ր բնաւ թողի զքեզ լո՛յս աչաց իմոց. (Տոբ. ՟Ժ. 5։)
Զքաղցրիկ որդեակդ իմ զլոյս աչաց իմոց. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ։)
Լոյսդ իմ անձկութեան. (Նար. ՟Ժ՟Ը։)
Ի ԼՈՅՍ ԱԾԵԼ, ՀԱՆԵԼ, ԳԱԼ. որպէս Ի հայտ ածել, եւ այլն.
Ի լոյս ածել զծածուկն, կամ զտնօրինականսն քրիստոսի. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 13։ Ածաբ. խչ.։)
Եհան ի լոյս զըստուերս մահու. (Յոբ. ՟Ժ՟Բ. 22։)
Աղօթեալ առ աստուած լռութեամբ, միայն զայս հանեալ ի լոյս, թէ եղիցի քաղաքս խոպան. (Մամիկ.։)
Եկեսցէ ի լոյս։ Ի լոյս եկեալ. (Նար. ՟Գ։ Լմբ. ատ.։)
ԱՌ ԼՈՅՍ ԱԾԵԼ. Ծնանել.
Զհայր կամ զմայր, որ առ լոյսն զնորա բնութիւնն են ածեալ. (Պղատ. օրին. ՟Թ։)
Ի ԼՈՅՍ. իբր Յայտնապէս. հրապարակաւ.
Տացէ զիրաւունս իմ ի լոյս։ Զոր ասեմ ձեզ ի խաւարի, ասացէ՛ք ի լոյս։ Լսելի լիցի ի լոյս. (Սոփոն. ՟Գ. 5։ Մտթ. ՟Ժ. 27։ Ղկ. ՟Ժ՟Բ. 3։)
ԼՈՅՍ ԱՌՆՈՒԼ. Լուսաւորիլ.
Մատինք առ տէ՛ր, եւ առէ՛ք զլոյս.եւ այլն։
Լո՛յս առ երուսաղէմ, զի հասեալ է լոյս քո. (Կոչ. ՟Ժ՟Զ։)