to hear;
to give audience to, to listen to;
to grant, to hearken to the prayer of;
to understand;
— զչար հոտ, to perceive the odour;
չլսելոյն, չլուելոյն առնել, to turn a deaf ear to;
լուայ զի, I have heard it said that;
լուարուք ինձ, listen to me, hear me;
լուր մեզ, hearken to us, grant our prayer;
ոչ լսեն ինձ, they do not listen to me.
ἁκούω audio. Զգալ ականջօք. ըմբռնել զձայն կամ զբան. եւ Լուր առնուլ.
Լուայ զձայն քո ի դրախտի աստ։ Ականջ խլից լուիցեն։ Որ ունիցի ականջս լսելոյ, լուիցէ։ Որ զբանն աստուծոյ լսեն եւ առնեն։ Լուարուք զբան տեառն։ Լուարուք (այսինքն լուայք), զի ասացաւ։ Լսելով լուիջիք, եւ մի՛ իմասջիք։ Զձայն նորա (հողմոյն) լսես։ Լուան ի նմանէ։ Ի տեառնէ լսեմ զայսպիսի բանս։ Որք զսիցեն զանուանէ քումմէ, խռովեսցին։ Լուան զմանէ ազգք։ Զորմէ այսպիսի իրս լսեմ։ Լուաւ զլուր.եւ այլն։
Զոր աչօք իւրովք ետես՝ գրեաց, եւ ոչ ի լսելոյ. (Եւս. պտմ. ՟Գ. 4։)
Եւ Ըմբռնել զիմաստ, կամ լսել ներքին ունկամբ. ի միտ առնուլ. իմանալ. հասու լինել. հասկընալ.
Ազգ՝ որոյ ոչ լսիցես զձայն նորա. ազգ՝ որոյ ոչ լսիցես զլեզու նորա։ Խօսեաց ընդ ծառայս քո ասորերէն, զի լսեմք։ մի՛ լսիցեն իւրաքանչիւր բարբառոյընկերի իւրոյ։ Ոչ գիտէին, թէ լսէր յովսէփ. զի թարգման կայր ի միջի։ Տացես ծառայի քում սիրտ լսելոյ, եւ դատելոյ զժողովուրդ քո. եւ այլն։
Ասէ ցնա հռոմայեցի լեզուաւ. քանզի ոչ լսէր զօրաւարն յունարէն. (Ճ. ՟Գ.։)
Յայս միտս կարես դու լսել զբանն, զոր ասաց կենարարն մեր. (Մծբ. ՟Դ։)
Յաւելլով ի մեզ լեզու ասելոյ, եւ լսողացդ միտս լսելոյ։ Բարձրացուսցէ ի շտեմարանս մեր, թէ զդրախտն, եւ թէ՛ զերկինս իմասցիս, երկոքին լսին. (Նար. երգ.։)
Դարձեալ լսի՝ թէ արդարեւսպան. (Բրսղ. մրկ.։) (ռմկ. կըհասկցւի։)
ԼՍԵԼ. տր. խնդրով. Ունկնդիր լինել յոժարութեամբ. եւ Անսալ. հնազանդիլ. ընդունել զասացեալն, կամ զխնդիրն. անկարճ՝ ուշ դնել, մռել.
Բանից առասցելաց, եւ Խառնիճաղանճ տգիգաց յամենայն ժամ լսէք. իսկ աստուածային բանից միանգամ կամ երկիցս ի շաբաթու հազիւ թէ լսէք. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 17։)
Արիք եւ լուարուք բարբառոյ իմոյ։ Քաղցրութեամբ լսէր նմա։ Որ ձեզ լսէ, ինձ լսէ։ Ահա որդիքն իսրայէլի ոչ լուան ինձ, եւ զի՞արդ լսիցէ ինձ փարաւոն։ Լսել ձայնի տեառն, կամ պատուիրանաց, հրամանաց. եւ այլն։ Լո՛ւր ո՛րդեակ խրատու հօր քո։ Ամենեքեան հնազանդութեամբ լսէին միում։ Ի կարդալ իմում լուաւ ինձ։ Տէր լո՛ւր աղօթից իմոց. եւ այլն։
Լսելն՝ զընդունելն զաղաչանս եւ տալն զխնդրելին ասէ։ Խնդրեմք ինչ, եւ ի չկամելն տալ՝ չլուաւ ասեմք. եւ ի տալն զխնդիրնասեմք, լուաւ. ո՛չ զայն ցուցանեմք, թէ յականջս ազդեցաւ ձայնն, այլ թէ կամացն ընդունակ եղեւ. (Խոսր.։)
Օտար ոճով ասի. Զչար հոտն լսել. այսինքն զգալ. (Ոսկ. եբր. ՟ա։)
Անսովոր խոնարհմունք բայիս.
Չգթամք, չլուելոյն առնեմք զպաղատանս նոցա. (Ոսկ. ՟ա. թես. ՟Թ.) (այսինքն չլսելոյ, կամ իբր ոչ լուալ. յն. ոչ խոնարհիմք ի պաղատանս նոցա)։
Կամք եւ մնամք աստեն, զի զայդ լուիցեմք ի քեն. (ՃՃ. իբր լուիցուք կամ լսիցեմք։)
Լսեսցո՛ւք արդ. բայց մի՛ սքանչանաք ինչ. (Պղատ. օրին. ՟Զ։)
Ոչ կաշառոց լսեաց։ Աշխարհ ամենայն լսեաց զհաւատն հռոմայեցւոց։ Ոչ եղեւ քեզ պատերազմակից աստուած, եւ ոչ լսեաց. (Զքր. կթ.։ Ոսկ. հռ.։ Մաշկ.։)
Լսեա՛ եւ այլ բօթ մահու։ Համառօտ լսեա՛ յինէն։ Լսեցին զայս ձայն առաքեալքն։ Իբր թէ բնաւ չեն լսեալ, կամ լսեալ։ Ոչ բաւական համարի զբանիւ լսեցեալ հաւատսն. (ՃՃ.։ Ի գիրս խոսր.։ Երզն. մտթ.։ Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ա։)