to be beaten, struck, wounded;
to be smitten with, enamoured of;
to approach, to incline to;
— զագահութեան, to be avaricious, too fond of riches;
— զախտի, to addict oneself to vice;
— ի վերայ ուրուք, to assault, to attack;
— ի սէր ուրուք, to fall in love with to conceive a great affection for, to be desperately in love with;
ի գութ —, to be moved, touched with compassion;
ընդ զգայութիւնս —, to strike the senses;
— զիւիք, to tend do, to have the mind occupied with;
— յաստուածս օտարս, to idolize;
ի շահս կամ ի գնողս —, to traffic;
ընդ միտս —, to be understood;
այսր անդր —, to waver, to be unsettled, bewildered, in doubt, to hesitate;
— յոք, to incline to some one, to become too familiar or very friendly with;
ցաւ —նի որովայնիս, I have a stomach ache;
I have the colic;
հարաւ ի գեղ նորա, he was smitten with her beauty;
հարաւ ի մորմոք սիրտ նորա, his heart was filled with pain or grief;
երփն երփն —նէր ի նոցանէ, they shone brilliantly with many colours;
—նէր ի նոցանէ հոտ անոյշ, they spread a perfume around;
կարեվէր հարայ յոգիս, my heart was pierced with a hundred wounds.
ռմկ. զարնուիլ, սիրահարիլ .... որպէս Յարիլ ի սրտէ. զառածանիլ. անձնատուր լինել. մոլիլ. տռփալ. հակամիտել.
Յոյժ հարեալ էր ի դստերն յակոբայ. (Ծն. ՟Լ՟Դ. 19. (ա՛յլ ձ. մեկնաբար, ի սէր դստերն։))
Եւ էին երկոքեան հարեալ ի նմա. (Դան. ՟Ժ՟Գ. 10։)
Տռփեցաւ հերայ ... հարեալ ի նմա։ Հարեալ էին յադոնիա յոյժ տռփմամբ. (Նոննոս.։)
Հարելոցն ի սէր աշխարհիս. (Խոսր.։)
Հարան ի սէր ընչիցն։ Այլ ոմն ի սէր կանանց հարեալ. (Իգն.։)
Որք ունին սիրտ հարեալ զագահութեան (կամ զագահութեամբ). (՟Բ. Պետ. ՟Բ. 14։)
Հարաւ յաստուածս օտարս. (Մաղ. ՟Բ. 11։)
Հարեալ ի ցանկութիւնս մարմնոյ, կամ ի կարասւոջ, կամ ի փափկութիւնս։ Մի՛ զայսմ հարկանիցիմք, այլ զայնու գայցեմք։ Զի՞նչ ասասցուք զախտի հարեալսն. (Ոսկ. ստէպ։)
Ի հրապոյրս նախարարացն հարեալ։ Ամենայնիւ յամենայն բերեալ հարան ի կամս ոստիկանին. (Յհ. կթ.։)
Ի շահս կամ ի գնօղս հարկանել (իլ). (Սարգ. յուդ. ՟Բ. որ ասի եւ ՀԱՏԱՆԻԼ։)
դիմազ. ՀԱՐԿԱՆԻ հարաւ. դիմազ. Գայ. դիպի, կամ ի վերայ հասանէ. լինի. համակէ. զգածէ. եւ Ի վեր երեւի. գալ, դպչիլ.
Ցաւ հարկանի որովայնիս։ Ցաւք երկանց ինձ հարկանին։ Յորժամ ահեղ արհաւիրք հարկանիցին. (Շ. եդես.։ Եփր. խոստ.։ Մանդ. ՟Զ։)
Հոտ ինչ չար ի քէն հարկանէր առ թագաւոր ոք. (Մանդ. ՟Ա։) cf. ՀՈՏ։
Երփն երփն հարկանէր յամենեցունց. (Եզեկ. ՟Ի՟Գ. 15։) cf. ԵՐՓՆ։
Մինչդեռ արեւն ընդ ծայրս հարկանէր. (Արծր. ՟Բ. 3. (որ լինի եւ ներգ՛՛։) Ի ճառագայթից արեգականն՝ որ զնովաւ հարկանիւր. Լաստ. ՟Ժ։)
ԶԱՀԻ կամ ԶԱՄՕԹԻ կամ ԶԴՈՂԱՆԻ ՀԱՐԿԱՆԻԼ. cf. ի բառս անդ ԱՀ, ԱՄՕԹ, ԴՈՂ, եւ այլն։
Ի ԴԻՄԻ ՀԱՐԿԱՆԻԼ. cf. ԴԷՄ։