in secret, by stealth, secretly, stealthily.
floriferous, flowering, bearing flowers.
cf. Ծաղկաբեր.
facetious, witty, sprightly, waggish, jocose.
to joke, to jest at, to banter.
joke, sport, pleasantry, jocularity, waggishness.
rigid, severe, biting, sharp, bitter, pungent.
grave, serious;
authoritative, staid, reserved, proud, majestic.
gravity, seriousness.
oppressed, sinking.
heavy, onerous;
oppressive;
difficult.
cf. Ծանրաբեռն.
to oppress, to overload.
additional burden, surcharge.
heavy, ponderous, weighty, burdensome.
servilely, slavishly.
servile, vulgar, low, trivial
to nourrish an old man, or old men.
to talk jestingly, to play on words.
sulphurous, mixed with sulphur.
cf. Ծծմաբեր.
cf. Ծծմաբեր.
born of sulphur (fire).
solfatara, sulphur-mines.
cf. Ծծմահամ.
sulphite.
burnt by sulphur.
sulphid-salt.
brimstony, sulphureous, sulphury.
rock-sulphur.
cf. Լուցկի.
sulphate.
sulphureous.
to dip in brimstone;
to powder with sulphur.
sulphuret.
sulphureous;
sulphid.
sulphur, brimstone;
պտաել, օծանել ծծմբով, to dip in, or to mix with sulphur.
suction;
— կաղից, լուսոյ, absorption;
— հեղանիւթոց, imbibition.
asparagus.
ascendant, birth, nativity.
calculator of nativities, astrologer, genethliatic.
to write a genealogy, to cite onesancestors;
to profess astrology.
genealogy, list of ancestors;
genethliacs, horoscope, astrology;
— դից, theogony.
horoscope;
ascendant, nativity.
cf. Ծննդաբաշխ ծննդոց.
fatherly, motherly, like a father or mother.
to divide the waters;
to plough the sea.
circle.
lactiferous, yielding milk.
fed with milk;
— լինել, to suck, to be suckled.
flowing with milk, milky.
to go, to walk, to repair;
to abandon;
to behave one's self, to conduct one's self;
to flow, to flow away;
to be in circulation;
to act, to prevail;
to run, to overflow;
— զկնի, զհետ —, to follow, — ճանապարհ, զճանապարհաւ, ընդ ճանապարհ, զկողմամբք, to walk;
— ի վերայ ջրոց, to swim;
— ի չորս, to go on hands and feet, to grope;
որ գնայ ի ձեռս or ի վերայ ձեռաց, that walks on its hands, or who walks on his hands;
յապականութիւն անցեալ —, to be corrupted;
ի բաց —, to go away;
to depart;
— յաշխարհէ, to die;
ոչ ինչ գնան առ նոսա բանք սպառնալեացն, the threats make no impression on them;
ընդդէմ —, to resist;
— արուեստի, to be in use, vogue or fashion;
գործք գնացեալք, things that are past;
ի գնացելում աւուր, yesterday, the other day;
գնացեալ, deceased.
gait, step, pace, course;
passage;
walk;
departure;
circuit;
way, journey;
current;
conduct, behaviour, demeanour, manners, custom;
գնացին եբից աւուրց գնաց ճանապարհի՝ յերկիր անապատ, they walked three days through the desert;
դառնալ ի գնացից չարաց, to reform, to lead a better life.
lamentation, complaint accompanied with groans and cries;
sad news;
— առնուլ, — ի բերան առնուլ, — դնել, to lament, to deplore;
— արկանել, առնել, տալ, to bring bad news, cf. Գուժեմ.
colour;
complexion, ornament;
tint, dye;
jaundice;
թափել, հատանել or բառնալ զ—, to discolour.
praise, eulogy;
honour, glory;
գովութեամբ, laudably.
work, affair, thing, deed, action, operation, business, trade, negotiation, practice, agency, enterprise, labour;
commission;
fact, effect, merit;
manufacture;
make;
— քաջութեան, esploit, signal action in war;
այր —ոց or —ոյ, an active man, a clever man;
օր —ոյ, a working day;
— է գտանել, it is difficult to find;
— առնել, ընդ — արկանել, to make use of, to employ, to use;
to practise, to effect, to accomplish, to execute, to realize;
ի — ածել, to use, to employ, to make use of;
բան ի — առնել, to establish, to advance, to take for granted, to agree;
ձեռն ի — արկանել, to undertake, to begin, to commence;
—, or —ք Առաքելոց, the Acts of the Apostles;
նովին իսկ ով, ipso facto, caught in the act;
— առ —ով, — ընդ —ով, transitorily, indifferently, cf. Երկրորդաբար, cf. Հարևանցի;
ի — or ընդ — մտանել, to enter on one's duties;
— ունել ընդ ումեք, to have to do with some one, to have business with some one;
ի — արկանել զերկիր, to cultivate or till the ground;
— դնել հողմոյ, to make use of the wind;
— օրական, journey work.
the finding again;
fiction, invention;
զբան —, fiction, fable.
girdle;
twist;
belt;
zone;
— ածել, — ընդ մէջ ածել, to gird, to tie or to draw close round the body;
to be prompt;
այրեցած՝ բարեխառն՝ սառուցեալ —, torrid, temperate, glacial zone;
— լերանց, chain of mountains.
thou, thee, you;
this, that, it;
these;
սուրբդ սրբոց, you who are the holy of holy ones;
կորուսեր զհոգիդ եւ զինչսդ, you have lost your soul and your property.
cf. Դայեկաբար.
contract, convention, bargain, treaty, engagement;
condition, capitulation;
compact, agreement;
concurrence, alliance;
harmony;
sweet, agreeable to the ear;
with a low voice;
դաշինս կռել՝ հաստատել, ի — մտանել, to contract, to make an agreement;
to stipulate, to transact;
to confederate;
— խօսիլ, to speak very mildly;
— նայիլ, to look tenderly, affectionately, or sweetly on one;
անցանել զդաշամբ, to break the conditions, the alliance or faith;
անցանել զամուսնութեան զառն դաշամբք, to be unfaithful to the marriage-bed;
— հաւատոյ, the Creed;
— քաղաքական, civil contract.
precipitated;
— առնել, to precipitate, to throw from a precipice;
— լինել, to be precipitated, to fall from above;
— տեղի, precipice;
—, — բերմամբ, precipitately, hurriedly.
french;
— եկեղեցի, the gallican church;
— բարբառ, the French language;
ոճ — լեզուի, gallicism.
to come;
to arrive, to attain;
to behave, to demean one's self, to act;
to be inclined;
to apply ones self with ardour;
յառաջ —, to spring, to proceed, to emanate, to rise, to derive, to result;
— ի միտս, յինքն, to recover one's senses;
— ի լաւութիւն, to amend, to reform;
— ի յառութիւն, to grow worse;
ընդ արհամարհանս —, to be despised;
եկն ի վախճանել, he was near death;
— աւուրն, it is getting light;
ի — աւուրն, at the break of day, at dawn;
ի — երեկոյին, towards evening;
— ի վտանգ, to run into danger or peril;
— ի զարմացումն, to admire;
— ի հարցումն, to interrogate;
յերկիւղ — to fear;
— յոզորմութիւն, to have pity;
— ի զղջումն, to repent;
— յիմն, to undertake;
ի քնին —, to examine;
— ի կարծիս ուրուք, to consent;
յաղերս —, to grant, to become compassionate;
ընդ ձեռամբ —, to fall into the hands of;
— ընդ աղբ or ապաւառ, to stain, to soil one's self;
— ընդ ծուխ, ընդ փոշի, to be smoked;
to cover with dust;
— ընդ կուսական արգանդ, to be born of a virgin;
ընդ ուրուք կեանս —, to examine the life of some one;
— ըստ կամաց or ըստ բանի ուրուք, to listen, to give attention;
ըստ կարծեաց ուրուք —, to speak according to the opinion of some one;
սիրով — զմատնըչաւ, to love traitors;
— զայլ արամբ, to love another persons husband;
— զտամբ իւրով, to take care of one's own household;
զերկրաւ —, to turn, to travel round the world;
— զիւիք, to applicate one's self, to give one's self to;
գինւոյ — զտկամբ, to see double from wine;
զօրինօք —, to keep the laws;
զանառակութեամբ —, to be inclined to debauchery;
— զարբեցութեամբ, զընչիւգ —, to give one's self to drink, — to avarice;
զբանիւք —, to chatter, to tattle;
որքան — է քեզ, according to your strength;
որչափ իւր — էր, as much as he could;
— ի վերայ, to assail, to come upon;
to happen some misfortune.
to find means or place, to take, to lay, to have hold;
to find the means of .vanquishing or to wrong, to obtain ones intention or design;
to succeed;
ոչինչ — լինել, to succeed never;
իբրեւ — չլինէր պաշարմանն, despairing to take the city by siege.
gag;
— ի բերան ածել, արկանել, հարկանել, to gag.
cf. Բաժակ.
cf. Գեղեցկաբան.
cf. Գեղմնաբարձ.
catacombs;
drain;
cf. Գետնաբիր.
cf. Աստուածաբար.
cf. Ատենաբան;
— լինել, cf. Ատենաբանեմ.
cf. Արդարաբան.
cf. Արդիւնաբեր.
cf. Արդիւնաբեր.
cf. Արդիւնաբեր.
production, fruit, utility;
work;
merit;
deed, effect, operation;
price;
reality;
արդեամբք, in effect, really, actually, positively;
յարդիւնս ածել, to effect, to execute, to fulfil;
բանքն — լինէին, the words were fulfilled, realized;
իրացն իսկ — աղաղակեն եւ վկայեն, the actions speak for themselves;
— իրաց, experience;
յարդեանց իրացն, by experience.
cf. Արեգակնաբար.
blood, kin;
— խաղողոյ, unpressed wine, must, wine;
արեամբ ներկել՝ շաղախել, to imbrue with blood, to spot with blood;
— հեղուլ, to shed blood, to kill, to wound;
— հանել, to bleed;
հոսումն արեան, hemorrhage;
կցորդ արեան, who sheds blood with another, consanguineous, of the same blood, related;
cf. Ապաժոյժ.
cf. Անտառաբոյծ.
to pass;
to flow, to run;
to pass away, to end, to cease;
to passover, to omit;
— զանցանել, to exceed;
to surpass, to excel, cf. Գերազանցեմ, cf. Յառաջատեմ;
զբանիւ՝ ըստ հրամանն, to infringe, to transgress, to violate, to break;
— ընդ մէջ, to cross;
to pierce, to penetrate;
— վերստին, to repass;
—ի տեղի այլոյ, to succeed;
— ընդոստ, to leap;
— արագ, to hasten;
— զաւուրբք, to grow old, cf. Ծերանամ, cf. Պառաւեմ, cf. Զառամանամ;
— ճրագի, to be extinguished;
— ժամանակի, to elapse;
— անցից, to happen;
— յաշխարհէ, to die, to expire;
հասանել —, to cross, to traverse;
— ըստ չափ՝ ըստ սահման, to surpass, to exceed, to go beyond the limit;
հապճեպ զբազում իւիք, to pass rapidly over many things;
սակաւ ինչ — բանիւ, to speak briefly.
passed;
— զաւուրբք, old, advanced in age;
— ժամանակ, the time past.
passage, journey;
pass, defile;
street, lane;
avenue;
channel, canal;
hole, opening;
gate;
accident, event;
leap;
flux;
— բնակարանաց՝ սենեկաց, gallery, corridor;
— ժամանակի, space of time, lapse of time;
— or բերան անոթոց, orifice;
անց եւ դարձ առնել, to pass, to go, cf. Երթեւեկել;
անց եւ դարձ առնել, to come and go, to traverse;
բազում — անցին ընդ իս, I have suffered much;
պատմէին իրերաց ու ինչ — ընդ իւրեանս անցեալ էին, they told each other every thing that had happened them.
cf. Աշակերտաբար.
that works, that labours;
servant;
— եղբայր, lay-brother.
fatigue, trouble, labour, care, endeavour, effort;
work, business;
exeroise;
fabrication;
— մտաց, stretch of the mind, intense application;
աշխատութեամբ, with difficulty, with great trouble.
cf. Աշխարհախումբ.
geography;
— բնական, physical -;
— քաղաքական, political -.
cf. Աշխարհախումբ.
cf. Աշխարհախումբ.
eyes, sight, look;
աչս արկանել՝ արձակել, to cast eyes upon, to desire;
ըստ աչս դատել, to judge by first sight;
յաչս դնել, to despise;
առ աչս հայել, to pay respect to persons;
յաչաց հանել, to render odious;
յաչաց ելանել, to be in disgrace, to lose the good graces of any one;
առ աչօք, fantastical, fanciful, chimerical;
visibly;
առ աչօք ինչ՝ տեսիլ՝ երեւոյթ, spectre, phantom, ghost, vision, illusion;
կալ աչաց, to become blind, cf. Կուրանամ;
աչս առնուլ, cf. Աչառեմ;
թերաբաց —, half-closed eyes;
յաչս դնել, to be bold, to brave, to defy;
— յարտասուս, tears in the eyes, weeping;
զաչս ի վայր արկանել, to lower the eyes;
ցաւ աչաց, cf. Աչացաւ, cf. Աչացաւութիւն.
intolerable, rinsufferable, insupportable;
menses;
blood, river or shedding of blood;
տապալիլ յարիւն յ—, յ— թաւալիլ, յարիւն եւ յ— համակիլ, արեամբ եւ ապաժուժաւ թաւալիլ, to be bloody, stained with blood;
ընդ քիրտն եւ ընդ — գալ, ընդ քիրտն եւ ընդ — գալ, to sweat blood and water, to make great force, to fatigue on'es self to death;
— բերումն, intemperateness, violence.
to corrupt, to spoil;
to alter, to change, to falsify;
to contaminate, to soil, to dirt, to spot;
to cause to rot, to putrefy;
to deform, to disfigure;
to deprave, to seduce;
to pollute, to profane;
to poison, to infect;
to vitiate;
to debauch, to lead astray;
— զկոյս, to deflour, to debauch;
— զսիրտ, to corrupt the heart;
— զտեսիլ մորուաց, to shave;
— զառողջութիւն, to ruin the health;
— զբարս, to corrupt the morals;
— զօդ, to infect the air;
— զհամբաւ, to libel;
— հրոյ զլերինս, to consume, to burn, to devour the mountains;
— զխորհուրդս ուրուք, to render useless advice;
— զմիտս, to seduce.
corruption;
destruction, ruin;
contamination, infection;
depravity, perversion, degeneration;
putrefaction, rottenness, sourness, staleness, rancidity;
— կուսի, defloration, debauchment;
տեղի՝ դուբ ապականութեան, sepulchre, tomb;
— բարուց, corruption, depravation of morals or manners;
յ— դնել՝ դարձուցանել, կարգել, հասուցանել, cf. Ապականեմ;
յ— դառնալ, լինել, անցեալ գնալ, cf. Ապականիմ;
ձմեռն ապականութեան, the winter destroyer or spoiler.
rock;
rocky, rugged, hilly, stony;
—ն Արաբիա, stony Arabia.
futurity;
future;
— ժամանակ բայից, future tense.
cf. Մեծաբանեմ.
cf. Անզգամ;
յապիմակս, cf. Անզգամաբար.
cry, scream, clamour, uproar, alarm, racket, noise, shout;
scolding;
voice;
exclamation;
— առնել՝ բառնալ՝ դնել՝ հարկանել՝ տալ, to cry, to make a noise, to alarm, cf. Աղաղակեմ.
supplication, petition;
գիր աղեբսանաց cf. Աղերսագիր.