near, nigh, close, adjacent;
near, close to, by, by the side of;
—, ընդ —, — ընդ, — առ —, ի հպոյ, near, close, at hand;
by and by, shortly, soon, very soon, in a short time;
— լինել, երթալ, մատչել, to be near, to approach, to draw near, to go or come near to, or towards, to go closer to;
to touch.
προσέχων, προσεχής proximus, finitimus. (յորմէ Հպիլ. լծ. եւ յն. ի՛բօ շ ի ներքոյ. առընթեր) Մօտաւոր, մերձաւոր, առընթերակայ. հաղորդ. կցորդ. նման. մօտիկ, քովիկը.
Հուպ ամենից եւ մերձաւոր, եւ յումեքէ ոչ հեռաւոր. (Շ. խոստ.։)
Ծայրս կոչէ զվերինսն զօրութիւնս, եւ զհուպսն առ աստուած. (Մաքս. ի դիոն.։)
Նաւարկութիւն՝ ունի հուպ ենթակայ զընհանուր փայտ, իսկ հեռի՛ ենթակայ զայս անուն փայտ. (Սահմ. ՟Ե. եւ ՟Զ։)
Ասելով զպղատոն աթենացի՝ (յայտ արար) զհուպ սեռ հայրենեաց. (Անյաղթ պորփ.։)
Զայս գանձ ես տաց ձեզ ի հուպ ժամանակի. (Ճ. ՟Ա.։)
Բնաւորեցաւ օդս՝ հպիցն ի նա մարմնոց նմանակից լինել. (Նիւս. բն.։)
Գայ առաջի հպիցն իւրոց սրբազան կցորդութիւնն. (Դիոն. եկեղ.։)
Եւ զի՞նչ ասեն հուպ է հռաքէլի բեթղեհէմ. այսինքն զո՞ր կցորդութիւն ունի. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 9։)
Յովսէփ չէր ինչ հուպ (այսինքն կցորդ) ի ծնունդն. (անդ. 2։)
Որդիքն ամենայն իրօք եղիցին հուպ ի ծնողսն. այսինքն նման. (Կիւրղ. գանձ.։)
Ի ՀՊՈՅ. Ի մօտոյ. առընթեր. անդէն.
Յաւուրսն յայնոսիկ, ոչ անդէն զկարգն (ժամանակի) ի հպոյ յայտ արարեալ՝ զայս այսպէս դնէ։ Յերեւելեացս երկեցուցանէ, որ աստէն առ ոտս դիպիցին ի հպոյ. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 10. 15։)
ՀՈՒՊ ԵՄ, ԼԻՆԻՄ, ԵՐԹԱՄ, եւ այլն. ἑγγιζών εἱμι, ἄπτω, ἄπτομαι . Մերձ լինել. մերձենալ.
Մի՛ ուտիցէք ի նմանէ, եւ մի՛ հուպ լինիցիք. (Ծն. ՟Գ. 3։)
Մի՛ ճաշակեր, մի՛ հուպ լինիր. (Կող. ՟Բ. 11։)
Քաղաք՝ որ հուպ իցէ ի վիրաւորն. (Օր. ՟Ի՟Ա. 2. եւ 6։)
Նաեւ ոչ մատենագրութիւնք դիոդորի հուպ են առ մեզ. (Խոր. ՟Գ. 1։)
Հուպ առ միմեանս գոլով. (Արծր. ՟Ե. 7։)
Իբրեւ զկարկուտ առ հալելն հուպ լինելով. (Յհ. իմ. երեւ.։)
Հուպ երթալ։ Հուպ եկեալ տեսանէին. (Ճ. ՟Ա.։ Խոսր.։)
Ամբակում (էր) հուպ առ դարձիւն (ի գերութենէ). (Նախ. ՟ժ՟բ. մարգ. (այսինքն շուրջ, իբրու մօտ ի դարձի ժամանակն)։)
ՀՈՒՊ. նխ. ἑγγύς, ἑγγίον prope, propius. Մերձ. մօտ.
Մարտիրոսանալ հուպ ի ճանապարհն. (Խոր. ՟Գ. 1։)
Հուպ ի գօտին մերձեցուցանէր զվէրսն. (Փարպ.։)
Հուպ ի յորդանան։ Ո՛չ յոստսն եւ ի սաղարթն, այլ յարմատսն հուպ. (Շ. մտթ.։)
Պաշարեաց զկղզին, եւ հուպ յառնուլ արար. (Եփր. ել.։)
Էր յայնժամ կռիտիաս գրեթէ հուպ ամաց իննսնից. (Պղատ. տիմ.։)
Իբրու մշակէաք ի կղզոջն, հուպ մեր եւ սա անդանօր վաստակէր. (Պղատ. եւթիփռոն.։)
Եւ որպէս Դէպ ի. առ.
Հուպ ի կայսրն վնասակար առնէին զյիսուս. (Զքր. կթ.։)
ՀՈՒՊ. մ. ԸՆԴ ՀՈՒՊ. ՀՈՒՊ ԸՆԴ ՀՈՒՊ. ՀՈՒՊ ԱՌ ՀՈՒՊ. որ եւ Ի ՀՊՈՅ. Ի մօտոյ. ադէին առ նմին. իսկոյն. մերձ ընդ մերձ. հետզհետէ. անընդմիջապէս. հէմէն մօտիկ, շուտով էտեւէն, իրարու էտեւ.
Վաղենտին զօրավար հուպ ի վերայ հասեալ. (Յհ. կթ.։)
Դարձցի ի բաբելոնէ այժմ ընդ հուպ. (Երեմ. ՟Ի՟Է. 16։)
Ընդ հուպ լինել սպառնալիս։ Ընդ հուպ լինելոց է. (Մխ. երեմ.։)
Հուպ ընդ հուպ ժողովեսցէ։ Եկից հուպ ընդ հուպ. (՟Բ. Մակ. ՟Բ. 18։ ՟Ա. Կոր. ՟Դ. 69։)
Հուպ ընդ հուպ փոխանորդելով զմիմեանս. (Խոր. ՟Բ. 73։)
Հուպ առ հուպ ի քթիթ աչաց միայն թարթափման. (Նար. խչ.։) որք առ հասարակ են նշանակք ժամանակի. իբր յն. ταχέως cito, celeriter եւ այլն.
Ասի եւ իբր տեղական, Մօտ առ միմեանս. կից. քովէ քով, կիպ. իբր ἕγγυστα, ἑγγύτατα proximo եւ այլն.
Հուպ ընդ հուպ ի համբոյր մերձեցուցեալ. (Յհ. կթ.։)
Հուպ առ հուպ են խառն աշխարհք երկոցունց. (Արծր. ՟Դ. 2։)
Զի՞նչ արդեօք արասցէ, յորժամ եւ դիցուք առաջի նոցա զայս հուպ առ հուպ. (Կիւրղ. գանձ.։)
Այնուհետեւ ի յաւիտեան, եւ հուպ առ հուպ զտենդանս փափագանացն սիրելեաւն լնու. (Շ. ՟ա. յհ. ՟Ի՟Է։)