intellectual, intellective, spiritual;
intelligent, clever.
νοερός, νοητός intelligens, intelligendi vi praeditus ἕμφρων prudens, sapiens. Ունակ մտաց. մտօք ճոխացեալ. բանաւոր, իմացական. մտացի. խոհեմ. հանճարեղ.
Զանձնաւորաց ասի.
Գոյ ի նմա հոգի մտաւոր. (Իմ. ՟Է. 22։)
Հրեշտակ է հոգի մտաւոր. տի՛նա առաւել՝ բոլոր միտք, բոլորովին անմարմին. (Փիլ. ել.։)
Հրեշտակք ազատ թողեալ ի կամս անձանց իւրեանց, զի մտաւորք են. (Եղիշ. ՟Բ։)
Արար զմեզ բանաւորս եւ մտաւոր, զի ծանիցուք զարարիչն. (Յճխ. ՟Դ։)
Արար զբանաւորս եւ զանբանաւորս, զմտաւորս եւ զանմտաւորս. բանաւորաց եւ մտաւորաց յիւրաքանչիւր առաքինութեանց կարգեաց ստանալ զբարութիւն. (Եզնիկ.։)
Բանաւոր եւ մտաւոր մարդկային տեսակիս. (Պիտ.։)
Անբանիւն զմտաւորս զգաստացուցանես. (Նար.։)
Զմտաւոր գառինս տածիցէք։ Վասն է՞ր իսկ բնաւ եղաք բանաւորք եւ մտաւորք. (Խոսր.։)
Զմտաւոր եւ զբանաւոր հոգին (քրիստոսի զմարդկային)։ Տէրն մեր յիսուս զմարդկեղէն մտաւոր ոգին արձակեաց առ հայրն. (Յհ. իմ. երեւ.։ Շ. բարձր.։)
Մտաւոր եւ քաջ այրն վահան։ Ականաւորք ի խորհրդի, մտաւորք եւ իմաստնագիւտք։ Ո՛վ անմիտդ ի մտաւորաց. (Փարպ.։ Նար.։)
ՄՏԱՒՈՐ՝ ասի եւ զգործոց եւ զբանից, իբր Մտաւորական. իմանալի. ներքին. հոգեւոր. խոհական.
Ամենայն իրաց բաւական՝ մտաւորաց, սրբոց, նրբից. (Իմ. ՟Է. 23։)
Ձիթենի՝ ոչ մարմնաւոր, այլ մտաւոր հոգեւոր. (Կոչ. ՟Ա։)
Քան զծաղր երեսաց՝ բարկութիւն մտաւոր պատուականագոյն է. (Ածազգ. ՟Ժ՟Զ։)
Ոչ ամենայն գնայուն՝ կենդանութիւն մտաւոր եւ բանաւոր ունի։ (Եզնիկ.։)
Անասունք՝ մտաւոր շունչ ոչ ունին. (Կիւրղ. ծն.։)
Առաւելեալ ամենայն լաւ եւ մտաւոր մասամբք. (Փարպ.։)
Մտաւոր խորհրդիւ, մտաւորն պատարագօք։ Որ մտաւոր իմաստութեամբ իմանան։ Մտաւոր փառաբանութեամբ, կամ հառաչմամբ, կամ յիշոցօք։ Ի մտաւոր եկաք բան. (Պիտ.։ Նար.։ Շ. բարձր.։ Վրք. հց. ՟Բ։ Լմբ. առ լեւոն.։ Մաշկ.։ Շիր.։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | մտաւոր | մտաւորք |
| accusatif | մտաւոր | մտաւորս |
| génitif | մտաւորի | մտաւորաց |
| locatif | մտաւորի | մտաւորս |
| datif | մտաւորի | մտաւորաց |
| ablatif | մտաւորէ | մտաւորաց |
| instrumental | մտաւորաւ | մտաւորաւք |