s.

half;
middle;

adj.

half, semi, demi;

adv.

half, in halves, in part;
ի —, կիսով չափ, by half;
half done;
— ի —, in part, half, by halves, imperfectly;
— ժամ, half an hour;
զտասն եւ — ժամաւ, at half past ten;
— գիշեր, midnight;
ի — ճանապարհին, half way;
հեռի իբր երկու եւ — խրասախօք, about two leagues a half distant;
ի կանգնոյ եւ ի կիսոյ, a cubit & a half;
ի տարւոջ եւ ի կիսում, in a year & a half;
ի —ն վերածել, to reduce to half;
— ի — բանիւ խոստանալ, to make a half promise;
to promise with the lips, insincerely;
ի — աւուրց մեռանել, to die early, in the flower or bloom of youth;
եթէ կիսոյ — ի մէնջ մեռանիցիմք, if half of us die;
մեծ — աշխարհին աւերեցաւ, half the country was ruined;
եւ ահա ի — չէ or ոչ է ի — զոր պատմեցին ինձ, not half the truth was told me;
that which was told me was not half the truth;

s.

—ք, կիսոց, the one, the others;
—ք..., այլք... some..., others...

adj.

(լծ. պակաս. կտուր. թ. գուսուր, քէս, քէսիկ) Մի մասն բոլորի ի մէջ կտրելոյ. մի կամ միւս կողմն. հաւասար. հասարակ. մէջ. միջին.

adj.

ԿԷՍ. ա. ἤμισυς, -εια, dimidius, -ia, -ium;
medius, -ia.

Յերկուց կանգնոց եւ ի կիսոյ։ Ի միոջէ կանգնոյ եւ ի կիսոյ։ Կիսով փղկիւն։ Կիսոյ ցեղին մանասէի։ Վշխան կիսոյ կողմանն երուսաղէմի.եւ այլն։

Եւ է որ ի տարւոջ եւ ի կիսում. (Եզնիկ.։)

Ի կէս օրինակս նոյնպէս յոքնակի գրեալ է. այսինքն յօրինակս ինչ. (Վրդն. ծն.։)

Հնգեակն ... կիսորդ երկուց եւ կիսից. (Մագ. ՟Ձ՟Դ։)

s.

ԿԷՍ. գ. ἤμισυ dimidium, medium. այսինքն կէս մասն.

Զկէս արեանն արկ ի խառնելիսն, եւ զկէս արեանն եհեղ առաջի սեղանոյն։ Ուտիցէ զկէս թագաւորութեանս իմոյ։ Կէս երկդրամենին։ Կէս աւարին։ Կէս վնասու։ Ի կէս աւուրց իմոց, կամ իւրոց։ Կէս իշխանացն յուդայ։ Ի կէս չէ, կամ ո՛չ է ի կէս, զոր պատմեցին ինձ՝ իմաստութեանդ, կամ ի բազմութենէ իմաստութեանս քո.եւ այլն։

Եթէ կիսոյ կէս ի մէջ մեռանիցիմք. յն. կէսն մեր. (ռմկ. կէսուայկէս. ՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Ը. 3։)

Ի կէս աւուրցն ելանեն ի կենցաղոյս, անճաշակք ի ծերութենէ. (Պիտ.։)

ԿԷՍՔ. ἤμισυ, ἅλλοι, ἔτεροι, οἰ δε, τὰ μεν, τὰ δε quidam, nonnulli, alii, caeteri. Ոմանք. այլք.

Կէսքն գործէին, եւ կէսքն ունէին զզէնսն պատրաստ։ Այլքն ասէին. կէսքն ասէին։ Կէսք կոշկոճեցան, եւ կէսքն զտանճանաց եւ զգանից զփորձ առին։ Ոմն վէմս, ոմն վիրգս, կէսքն զաւազն զխիճն ի վերայ արկանէին։ Եւ կիսոցն ընդ խաղ արկեալ՝ ասէին. եւ այլն։

Կէսք գան ըստ կամաց նորա, եւ կէսք ոչ գան. (Եզնիկ.։)

Եւ կիսոցն ի նոցանէ զմեծն իսահակ խնդրեալ. (Խոր. ՟Գ. 64։)

adv.

ԿԷՍ. իբր մ. Ոչինչ պակաս կամ նուազ. կէս մի. ըստ մասին, մասամբ.

Գիտեմք զբազումս, որ քան զանասունս կէս անխօսագոյնք իցեն. (Ոսկ. ես.։)

Բանդ կէս զանեղծ զանարատ զիսկութենէն խօսի, կէս զխորհրդոյն, զոր եկն եւ կատարեաց մարմնով. յն. ասացելոցդ կէսն. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 2։)

adj. adv.

ԿԷՍ Ի ԿԷՍ. մ.ա. μερικός, , -ον partialis, dimidiatus, -a, -um ἑκ μέτρου ad mensuram. Ըստ մասին. մասամբ. մասնաւորապէս. չափով. եւ Ըստմասնեայ. կիսատ. կցկտուր. թերի.

Կէս ի կէս տեսանել, եւ ոչ կատարեալ տեսլեամբ։ Ոչ ի կէս ի կէս ինչ էին շնորհքն։ Ոչ եթէ կէս ի կէս փոքր ի շատէ տայ ինձ աստուած զհոգին. (Կոչ. ՟Զ. եւ ՟Ժ՟Ե։)

Կէս ի կէս բանիւ խոստանային. (Վրք. ոսկ. (ռմկ. կէս բերանով։))

adv.

ԿԻՍՈՎ. մ. Կէս թողլով. չեւ աւարտեալ. յն. ընդ մէջն գնալով. μεσοπορῶν.

Եթէ բռնադատեցար ի կերակուրս. արի՛ կիսով, եւ հանգիցես. (Սիր. ՟Լ՟Դ. 25։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.

Mots dérivés

Արիստակէս, կեայ

Գրակէս

Դրամակէս

Եւրիդիկէս, կեայ

Իշակէս, կիսոյ

Կարգակէս

Կէսօր, աւուր

Կրկէս, կիսաց

Նարկէս

Ներկէս

Voir tout