cf. Կայան.
basket, pannier;
cf. Կայթիւն;
—ք դրուատեաց, rounds of applause, plaudits;
—ս հարկանել, տալ cf. Կայթեմ.
to gush, to spout out.
to clap the hands or stamp the feet in sign of joy, to applaud, to load with applause;
to dance, to leap, to jump, to caper, to cut capers.
clapping of hands;
stamping;
shouting, applause, cheers, acclamations;
caper;
clattering.
cf. Կայթիւն.
leaping skittishly here there, skipping, tripping along.
drop, globule.
dropping;
distilling.
to drop, to flow by drops, to fall drop by drop, to trickle;
to leak, to run out;
to stream, to flow.
cf. Կայլականամ.
to cause to trickle.
leaking;
trickling.
spark;
cf. Կարկեհան.
mixed with live coals;
smouldering.
to break out in flames, to blaze.
to sparkle, to throw out sparks, to emit rays of light, to lighten;
to fulminate.
lightning, thunder;
thunderbolt;
spark;
live or burning coal, glowing embers;
carbuncle, anthrax;
հրացայտ —կունք, lively sparks;
—կունս արձակել, թօթափել, to emit sparks;
to launch thunderbolts, to blast with lightning.
thunder-struck;
thundermg;
fulminating;
startling;
— ծառ, tree struck with lightning, ablasted tree;
— առնել, սատակել, to blast or strike with lightning, to thunders trike;
— եղեւ տուն նորա, his house has been struck with lightning.
fulmination.
sparkling, bright, brilliant.
purified by fire.
lightening, flashing.
cf. Կարմրագեղ.
spintherometer.
little spark.
cf. Եղերդ.
percussion-cap.
furuncle, boil;
cf. Փոսուռայ.
silex, flint.
to be established, consolidated, rooted.
mast;
sail;
weaver's beam;
— դրօչու, flag-staff;
կանգնել զ—ն, to raise a —;
խոնարհեցուցանել զ—ն, to unmast;
to dismast.
stability, firmness.
cf. Կայութիւն.
stable, firm, constant, durable, immoveable;
— ինչք, real estate, houses & lands, lauded estate.
stability.
penis.
boisterous wind.
written or signed by the emperor.
of imperial family or race.
imperial;
imperial prince or princess.
imperial.
resembling an emperor, like an emperor, imperial.
associated in the empire, ruling jointly.
to rise to imperial dignity, to become or to be crowned emperor.
to proclaim emperor.
empire;
ի — ամբառնալ, to elevate to the purple, or to the imperial dignity.
emperor, caesar;
Վեհափառ —ն, His Imperial Majesty.
elector.
electoral.
cf. Գեհենական.
cf. Գեղեցիկ.
dart, javelin, lance, halberd;
— արձակել, to dart, to lance, to throw a dart.
cf. Գեղեցկաստեղն.
cf. Գետակուր.
cf. Գետակուր.
ground, earth, soil, land, place;
զգետնի, ընդ —, ի գետնի, ի —, on the ground, in the earth;
կորացեալ մտանել or պշնուլ ընդ —, covered with confusion to look on the ground;
անկեալ ի — երկիր պագանել, prostrated to worship;
հարկանել զգլուխն ի —, to knock one's head on the ground;
զարկանիլ, հարկանիլ զգետնի, to throw one's self violently on the ground;
զարկուցանել, հարկանել զգետնի, cf. Զգետնեմ;
գետնի աղիք or պտուղ, earth-worm.
cf. Գետնակոչ.
cf. Գետնակոչ.
prostrate or stretched on the ground;
— անկողին, pallet.
excellent, sublime, eminent, superior, magnificent, extraordinary;
— իմն օրինակալ, excellently, eminently, supremely.
tooth;
պարք, շարք ատամանց, set, row of teeth;
յօրինել ատամունս, to indent;
խորտակել, փշրել զատամունս, to break the teeth, to notch, to break off;
— ածել, bite;
առնուլ ատամանց, to set the teeth on edge;
հանել զ—, to extract or draw out a tooth;
ցաւ ատամանց, tooth-ache;
ցաւէ — իմ, I have the toothache;
փուտ —, carious tooth;
մաքրել զատամունս, to brush or clean the teeth;
կրճտել զատամունս, to gnash, to show the teeth.
full, fat, abundant, fertile;
— հառկ, eared, an ear (of corn).
cf. Ատոք;
— հասկք, yel low ear (of corn).
binderance, obstacle, opposition, impediment, embarrassment, difficulty, delay, obstruction;
encumbrance;
prohibition, forbiddance, inhibition, interdiction;
arrest;
detention, prison;
contrary, opposing;
— եկեղեցական, interdict;
— առնել՝ արկանել՝ լինել, to arrest, to hinder, to contradict, to oppose, to embarrass, cf. Արգելուլ, cf. Խափանել;
յ— արկանել, to arrest, to imprison, to immure, to encloister, cf. Շրջափակել, cf. Շրջապատել.
forbiddance, prohibition, interdiction;
retention, hinderance;
եկեղեցական —, interdict.
now;
accordingly;
at present, now, presently, recently, lately;
— իսկ, just now;
directly, newly, very lately.
perhaps, never, if, not, still, even;
certainly, undoubtedly, indeed;
կամիք —, will you ? ոչ կարեմ —, I Cannot;
այնչափ իմաստուն է, որպիսի ոչ ոք —, he is as learned as any one;
չգիտեմ արարից — թէ ոչ, I know not whether I shall do it or not ? հարցանէք թէ — սիրեցեմ զձեզ, you ask if I love you? մի —, God forbid !
production, fruit, utility;
work;
merit;
deed, effect, operation;
price;
reality;
արդեամբք, in effect, really, actually, positively;
յարդիւնս ածել, to effect, to execute, to fulfil;
բանքն — լինէին, the words were fulfilled, realized;
իրացն իսկ — աղաղակեն եւ վկայեն, the actions speak for themselves;
— իրաց, experience;
յարդեանց իրացն, by experience.
cf. Արդնակիր.
sun;
the eighth ancient month of the Armenians;
— քաղաք, city of the sun, Heliopolis;
յ— կուսէ, on the eastern side.
sun;
light;
life, day;
յ—ու գալ, to come in broad, day-light, to come before the sun sets;
յ—ն երգնուլ, to swear by one's days or life;
զքաղցր —ն յաչաց հանել, ղրկել յ—է, to deprive of light, to blind;
յ—է արկանել, զ— հատանել, to murder, to kill;
to lose one's life;
ի մտանել —ու, the setting of the sun;
յելանել, ի ծագել —ու, the rising of the sun;
ըմպել յ— ուրուք, to drink to the health of some one, to toast;
մուտք, ելք —ու, sun set or – down, sun rise.
oriental, eastern;
հողմն —, east-wind;
երկիր, կողմն —, East, eastern region.
East;
sun rise;
eastern regions, the orientals;
դարձուցանել յարեւելս, to set towards the East;
կորուսանել, շփոթել զարեւելս, to turn from the East.
West sun set;
the western nations;
յարեւմուտս կոյս, westerly, towards the west.
westerly, western, west;
հողմն —, west, westerly wind;
կողմն —, west, western region.
watchful, that does not sleep;
alert, lively, vigilant, diligent, careful;
— կալ, to watch, cf. Տքնել, cf. Հսկել, cf. Սկել, cf. Արթնանալ, cf. Զարթնուլ;
քուն ընդ —ս լինիմ, to doze, to drowse, to be half asleep.
worthy, proper, suitable, fit;
cheap;
dignity;
right, equity, justice;
—է, it suits, it befits, it is necessary;
ոչ է —, it is not just, necessary, convenient;
— համարել, to judge worthy;
to deign;
ոչ — համարիլ, to disdain, to judge unworthy;
— ինչ էր, was it necessary ? — եւ իրաւ է, it is just to, fit;
յարժանս ou — տալ կաճառել՝ գնել, to give, to sell, to buy cheap or cheaply.
blood, kin;
— խաղողոյ, unpressed wine, must, wine;
արեամբ ներկել՝ շաղախել, to imbrue with blood, to spot with blood;
— հեղուլ, to shed blood, to kill, to wound;
— հանել, to bleed;
հոսումն արեան, hemorrhage;
կցորդ արեան, who sheds blood with another, consanguineous, of the same blood, related;
cf. Ապաժոյժ.
forest, wood;
— փոքր, grove, copse, thicket;
— թաւ, thickest part of a forest;
վերակացու անտառի, ranger of a forest, forester.
cf. Անտեսական.
cf. Անտիական.
to pass;
to flow, to run;
to pass away, to end, to cease;
to passover, to omit;
— զանցանել, to exceed;
to surpass, to excel, cf. Գերազանցեմ, cf. Յառաջատեմ;
զբանիւ՝ ըստ հրամանն, to infringe, to transgress, to violate, to break;
— ընդ մէջ, to cross;
to pierce, to penetrate;
— վերստին, to repass;
—ի տեղի այլոյ, to succeed;
— ընդոստ, to leap;
— արագ, to hasten;
— զաւուրբք, to grow old, cf. Ծերանամ, cf. Պառաւեմ, cf. Զառամանամ;
— ճրագի, to be extinguished;
— ժամանակի, to elapse;
— անցից, to happen;
— յաշխարհէ, to die, to expire;
հասանել —, to cross, to traverse;
— ըստ չափ՝ ըստ սահման, to surpass, to exceed, to go beyond the limit;
հապճեպ զբազում իւիք, to pass rapidly over many things;
սակաւ ինչ — բանիւ, to speak briefly.
passed;
— զաւուրբք, old, advanced in age;
— ժամանակ, the time past.
to pass, to cause to pass;
to transmit;
to dissipate, to drive away;
to consume, to employ;
to transport;
to carry back;
to pierce;
to twine;
to enchase;
to omit, to pass over;
to surpass, to excel;
— զմեղս, to pardon sins;
— զաւուրս՝ զժամանակ կենաց, to pass away the time, to live;
— զճրագ՝ զհուր, to extinguish or put out the candle or fire;
— ընդ սուր՝ ի սայր սուսերի, to put to the sword;
— դրամ փոխանակալ or ի ձեռն դրամափոխութեան, to remit money, to send letters of change;
— զզաւակն, to miscarry in child-birth;
— զանցուցանել, to excel, to surpass, cf. Անցանեմ զանցանել;
— ընդ թիւ, to count, to enumerate;
— զցասումն, to appease anger;
— զքննութիւն իւր, to pass one's examination;
չարիս — ընդ, to hurt some one.
passage, journey;
pass, defile;
street, lane;
avenue;
channel, canal;
hole, opening;
gate;
accident, event;
leap;
flux;
— բնակարանաց՝ սենեկաց, gallery, corridor;
— ժամանակի, space of time, lapse of time;
— or բերան անոթոց, orifice;
անց եւ դարձ առնել, to pass, to go, cf. Երթեւեկել;
անց եւ դարձ առնել, to come and go, to traverse;
բազում — անցին ընդ իս, I have suffered much;
պատմէին իրերաց ու ինչ — ընդ իւրեանս անցեալ էին, they told each other every thing that had happened them.
cf. Կողամայր.
awake, wakeful, sleepless, watchful, — լինել, կալ to be awake;
to be wakeful, sleepless.
vase, vessel, pot;
box;
piece of furniture;
tool, instrument;
—ք խոհակերոցի, kitchen-range, set of pots and kettles, յ— առնուլ, խնդրել, to borrow;
յ— տալ, to lend.
geography;
— բնական, physical -;
— քաղաքական, political -.
acknowledged by all the world;
notorious, manifest;
— հրատարակութիւն, notoriety.
cf. Ակնոց.
eyes, sight, look;
աչս արկանել՝ արձակել, to cast eyes upon, to desire;
ըստ աչս դատել, to judge by first sight;
յաչս դնել, to despise;
առ աչս հայել, to pay respect to persons;
յաչաց հանել, to render odious;
յաչաց ելանել, to be in disgrace, to lose the good graces of any one;
առ աչօք, fantastical, fanciful, chimerical;
visibly;
առ աչօք ինչ՝ տեսիլ՝ երեւոյթ, spectre, phantom, ghost, vision, illusion;
կալ աչաց, to become blind, cf. Կուրանամ;
աչս առնուլ, cf. Աչառեմ;
թերաբաց —, half-closed eyes;
յաչս դնել, to be bold, to brave, to defy;
— յարտասուս, tears in the eyes, weeping;
զաչս ի վայր արկանել, to lower the eyes;
ցաւ աչաց, cf. Աչացաւ, cf. Աչացաւութիւն.
afterwards, then, immediately afterwards;
consequently, in consequence;
finally, at last;
secondly;
then, therefore;
առ յապա, one day, some day;
for the future;
յ—յս, առի յ—յս, henceforth, for the future;
առ ի յ—յսն յիշատակ, a monument for posterity, for the remembrance or memory;
առ յապայք, the future;
future things;
յիշեա, որդեակ, զառ յապայսն, remember, son, the future.
intolerable, rinsufferable, insupportable;
menses;
blood, river or shedding of blood;
տապալիլ յարիւն յ—, յ— թաւալիլ, յարիւն եւ յ— համակիլ, արեամբ եւ ապաժուժաւ թաւալիլ, to be bloody, stained with blood;
ընդ քիրտն եւ ընդ — գալ, ընդ քիրտն եւ ընդ — գալ, to sweat blood and water, to make great force, to fatigue on'es self to death;
— բերումն, intemperateness, violence.
futurity;
future;
— ժամանակ բայից, future tense.
supplication, prayer, orison, entreaty, humble request;
— or նամակ աղաչանաց, petition.
cf. Աղաւնեակ.
excrement, dung, faeces;
muck, manure;
— արկանել, to manure, to muck.
bow;
arc of a circle, arch;
— երկնից, rainbow;
այր աղեղան, archer.