swaddling-band, swaddling clothes;
cradle;
ապտել ի —ս, to swathe, to swaddle;
արձակել ի խանձարրոց, to unswathe, to take out of swaddling clothes;
ի խանձարրոց՝ անդստին ի խանձարրոց, from the cradle, from childhood, from infancy;
ուր —ք են նորա, his birthplace;
—ք քաղաքակրթութեան, the cradle of civilization.
to allure, to entice;
to familiarize, to attach, to attract, to draw with.
shop;
manufactory;
treasure;
store, warehouse, magazine.
shopkeeper, retailer, tradesman.
cf. Խանութապան.
roaring, bellow-ing;
hraying;
grunting.
cf. Խանչիւն;
inflation, distension;
swelling, puffing up, pride;
inclination, propensity.
envy.
cf. Խանդանք.
shepherd's employment.
rich in flock.
cf. Խաշոյ.
cross-headed.
to bless water by immersing a crucifix.
crusade.
the being crucified with another;
participation in the passion of our Lord.
cf. Խաչահան.
crucifixion.
cruciform, crossed;
cross-wise;
— դնել, to place across.
hostility to the adoration of the Holy Cross.
discovery of the Holy Cross.
crucifixion;
crucifix Cross.
destruction, waste.
spiral column.
cf. Խաժամուժ.
house of illfame.
idle talk, prating;
buffoonery, scurrility;
confused or impure language, barbarism;
obscene discourse.
licentious life, debauchery.
medley, confusion, disorder, chaos;
disturbance, perturbation, tumult;
profanation;
coition, copulation;
conjunction.
cf. Խառնակութիւն.
resonance.
related indistinctly, confusedly, without method.
confusion, disorder, disturbance, embroiling, perplexity.
cf. Խառնափնդորութիւն.
confusedly, tumultuously, disorderly, at random, right and left, right or wrong, helter-skelter, pell-mell;
— բանք, rigmarole;
— խօսել, to bungle, to stammer out.
impurity, ohscenity in discourse.
mixture, composition, compound;
temper or tempering;
paste, luting;
complexion, constitution, temperament, nature;
junction;
consanguinity, relationship;
conjunction, union;
the sense of feeling, touch;
tie, bond;
concert, harmony
composed, prepared, compounded;
seasoned.
mixture, composition;
incorporation, junction, union.
cf. Խառնուած;
— զօրաց, engagement, conflict;
— գետոց, confluence of rivers.
mixture;
jumble, medley;
conflict, close fight, engagement, action;
union, reunion;
carnal connection;
confluence.
dried grapes, raisins;
bun, plum-cake.
cooper's adze;
plane.
zool, species of locust, attacus.
scourging, flagellation, discipline.
steep, cragged, rocky.
gudgeon.
act of sifting;
temptation.
roe-buck.
iniquity;
libertinage.
treasure;
heap;
hymn;
— արքունի, exchequer, finances;
տուն —ու, treasure, treasury;
— արքայի, privy purse of the king.
cf. Գանձատուն.
cf. Գարգափումն.
cf. Գեղածուփ.
cf. Գիւղաքաղաք.
handsome, pretty, genteel, gallant, agreeable, smiling, graceful, cheerful;
polite, becoming, proper, decent, light, elegant, happy, good;
—, —ս, — իմն, well, very well, prettily, politely, decently;
bravely, excellently, gallantly;
— դպրութիւնք, fine letters.
yew;
cartilage, kernel, gland;
cf. Գեղձումն.
cf. Գետակուր.
cf. Գետակուր.
cf. Գետակուր.
ground, earth, soil, land, place;
զգետնի, ընդ —, ի գետնի, ի —, on the ground, in the earth;
կորացեալ մտանել or պշնուլ ընդ —, covered with confusion to look on the ground;
անկեալ ի — երկիր պագանել, prostrated to worship;
հարկանել զգլուխն ի —, to knock one's head on the ground;
զարկանիլ, հարկանիլ զգետնի, to throw one's self violently on the ground;
զարկուցանել, հարկանել զգետնի, cf. Զգետնեմ;
գետնի աղիք or պտուղ, earth-worm.
cf. Ասացուած.
tooth;
պարք, շարք ատամանց, set, row of teeth;
յօրինել ատամունս, to indent;
խորտակել, փշրել զատամունս, to break the teeth, to notch, to break off;
— ածել, bite;
առնուլ ատամանց, to set the teeth on edge;
հանել զ—, to extract or draw out a tooth;
ցաւ ատամանց, tooth-ache;
ցաւէ — իմ, I have the toothache;
փուտ —, carious tooth;
մաքրել զատամունս, to brush or clean the teeth;
կրճտել զատամունս, to gnash, to show the teeth.
tribunal, court, audience, auditory, assembly of judges, seat, bar;
magistrate;
senate;
յ— մատնել, to call before a tribunal or council;
գումարել զ—, to convoke, to call together an assembly.
cf. Արագաթեւ.
male;
masculine;
—ք, cf. Առականք;
—թիւ, odd;
— or արեկան, jaundice.
act, action, fact, deed, work;
production, creation;
—ք երեւելի, exploit, achievement.
of Ararat;
— թագաւորութիւն, the kingdom of Armenia.
to serve;
— ցանկութեանց, to be the slave of one's passions.
cf. Արգահատութիւն.
binderance, obstacle, opposition, impediment, embarrassment, difficulty, delay, obstruction;
encumbrance;
prohibition, forbiddance, inhibition, interdiction;
arrest;
detention, prison;
contrary, opposing;
— եկեղեցական, interdict;
— առնել՝ արկանել՝ լինել, to arrest, to hinder, to contradict, to oppose, to embarrass, cf. Արգելուլ, cf. Խափանել;
յ— արկանել, to arrest, to imprison, to immure, to encloister, cf. Շրջափակել, cf. Շրջապատել.
cf. Արգելում.
perhaps, never, if, not, still, even;
certainly, undoubtedly, indeed;
կամիք —, will you ? ոչ կարեմ —, I Cannot;
այնչափ իմաստուն է, որպիսի ոչ ոք —, he is as learned as any one;
չգիտեմ արարից — թէ ոչ, I know not whether I shall do it or not ? հարցանէք թէ — սիրեցեմ զձեզ, you ask if I love you? մի —, God forbid !
to polish up;
— զկտաւիս, to iron linen.
tilter;
— լինել, to tilt;
— խաղարկութիւն, joust, tournament.
sun;
the eighth ancient month of the Armenians;
— քաղաք, city of the sun, Heliopolis;
յ— կուսէ, on the eastern side.
sun;
cf. Արեւ.
worthy, proper, suitable, fit;
cheap;
dignity;
right, equity, justice;
—է, it suits, it befits, it is necessary;
ոչ է —, it is not just, necessary, convenient;
— համարել, to judge worthy;
to deign;
ոչ — համարիլ, to disdain, to judge unworthy;
— ինչ էր, was it necessary ? — եւ իրաւ է, it is just to, fit;
յարժանս ou — տալ կաճառել՝ գնել, to give, to sell, to buy cheap or cheaply.
worthy, that deserves something;
just, convenient, suitable, decent, proper;
— համարել, to deign;
գնալ —, to go worthily, conformably;
— ըստ արժանւոյն, յարժանի, worthily, justly, suitably, cf. Արժանապէս;
— լինել, to be worthy, to deserve;
— առնել, cf. Արժանաւորեմ.
to cost, to amount, to stand in;
to be worth;
հաւասար —, to be equivalent.
forest, wood;
— փոքր, grove, copse, thicket;
— թաւ, thickest part of a forest;
վերակացու անտառի, ranger of a forest, forester.
who does not aspire, unaspiring, unambitious;
— աւագութեան, not desiring honour.
free, independent;
cf. Անտերունչ.
thence;
there;
ի լեռնէ —, from yonder mountain;
աստի եւ —, from each side.
cf. Անցաւոր.
to pass;
to flow, to run;
to pass away, to end, to cease;
to passover, to omit;
— զանցանել, to exceed;
to surpass, to excel, cf. Գերազանցեմ, cf. Յառաջատեմ;
զբանիւ՝ ըստ հրամանն, to infringe, to transgress, to violate, to break;
— ընդ մէջ, to cross;
to pierce, to penetrate;
— վերստին, to repass;
—ի տեղի այլոյ, to succeed;
— ընդոստ, to leap;
— արագ, to hasten;
— զաւուրբք, to grow old, cf. Ծերանամ, cf. Պառաւեմ, cf. Զառամանամ;
— ճրագի, to be extinguished;
— ժամանակի, to elapse;
— անցից, to happen;
— յաշխարհէ, to die, to expire;
հասանել —, to cross, to traverse;
— ըստ չափ՝ ըստ սահման, to surpass, to exceed, to go beyond the limit;
հապճեպ զբազում իւիք, to pass rapidly over many things;
սակաւ ինչ — բանիւ, to speak briefly.
passed;
— զաւուրբք, old, advanced in age;
— ժամանակ, the time past.
passage, journey;
pass, defile;
street, lane;
avenue;
channel, canal;
hole, opening;
gate;
accident, event;
leap;
flux;
— բնակարանաց՝ սենեկաց, gallery, corridor;
— ժամանակի, space of time, lapse of time;
— or բերան անոթոց, orifice;
անց եւ դարձ առնել, to pass, to go, cf. Երթեւեկել;
անց եւ դարձ առնել, to come and go, to traverse;
բազում — անցին ընդ իս, I have suffered much;
պատմէին իրերաց ու ինչ — ընդ իւրեանս անցեալ էին, they told each other every thing that had happened them.
cf. Անփախուստ.
vase, vessel, pot;
box;
piece of furniture;
tool, instrument;
—ք խոհակերոցի, kitchen-range, set of pots and kettles, յ— առնուլ, խնդրել, to borrow;
յ— տալ, to lend.
cf. Անօսրացուցանեմ.
disciple, student, pupil, scholar;
foster-child;
seetator, follower;
— արուեստի, apprentice.
cf. Աշխատութիւն.
world, universe;
land, country, region;
փոքր —, microcosm;
հանդերձեալ —, the other world, future life;
ընդ ամենայն —, through all the world;
— ամենայն, all the world or people, every body;
ըստ — հանել, to expatriate, to exile, cf. Արտաքսեմ, cf. Աքսորեմ;
ելանել՝ փոխիլ յաշխարհէ, to go in the other world;
գալ յ—, to be born, to come into the world;
յաչս —ի, in the eyes of the world;
զուլ զ—, to leave the world.
cf. Աշխարհախումբ.
acknowledged by all the world;
notorious, manifest;
— հրատարակութիւն, notoriety.
cf. Աշխարհախումբ.
that has seen much of the world;
known by all, notorious, public, manifest;
— ցուցանել, to publish, to make known.
secular;
lay, vulgar, popular;
— լեզու, vulgar tongue.
cf. Աշխուժութիւն.