composed of a celestial troop;
divine assembly.
arch of heaven, vault, roof.
raw, indigested, difficult to digest.
indigestion.
cf. Դժուարակռիւ.
cf. Դժուարակռիւ.
opponent, contrary, enemy, adversary.
cf. Դիմամարտ.
to oppose, to resist.
war, contrast, opposition, resistance, enmity, adversity.
that can be easily related.
disciplinable, docile.
docility.
easy to digest, light.
very suitable, proper, becoming, convenient.
very vile, very despicable.
opposing, adversary.
cf. Հակառակամարտութիւն.
opponent, adversary, antagonist;
contest, resistance;
combat, conflict.
antagonism.
assembled, gathered together;
universal, general;
all together, unitedly;
sum.
account, calculation, computation, enumeration, numeration;
number;
catalogue, list;
roll-call, muster;
examination, inventory, statement, account;
esteem, respect, value, regard, station, degree;
presentation or rendering of accounts;
comparison;
lesson;
verse;
ի —, ի —ի, —, for, on account of;
ընդ մի —, same, same thing;
— առնուլ, պահանջել, to ask for an account of, to require one to account for;
— առնել, to find out an explication of, to examine;
to take or draw up an inventory of;
to take stock;
— տալ, to render an account;
to give a reason;
to be responsible, to account for;
— առնուլ ի մէջ ծառայից իւրոց, to make an account with his servants;
ի — ածել, արկանել, դնել, to count, to calculate, to compare;
մտանել ի —, to be reckoned, numbered, esteemed among;
ի —ի լինել, to be counted as, to pass for, to be reputed, esteemed;
ընդ մարդկան կալ ի — ի, to be taken for a man;
— դնել ընդ ումեք, to dispute;
հանել թիւ —ոյ, to draw or cast lots;
տուր զհամար տնտեսութեան քո, give an account of thy stewardship;
ոչ եղեւ ի —ի բան իմ, no attention was paid to my words;
չէ ինչ ի — ի, it is unimportant;
no matter;
թուով — ով էր ամենայն, all was counted;
—ովք թուոց կատարեալ, a clever arithmetician;
— առնուլ, to take lessons;
գիտել, ուսանել, ասել զ—ն, to know, to learn, to say or repeat one's lesson;
cf. Թիւ.
numeral letter.
cf. Համարակար.
reckoner, calculator, book-keeper, accountant, auditor of accounts;
տուն, տեղի —ի, counting-house;
accountant's office, ciphering.
accounts, book-keeping.
zodiac.
boxing-match, fight with fists;
pugilism, boxing;
boxer.
cf. Կռփամարտ.
monster, half-human;
eunuch.
effeminate, timid, weak.
cf. Կնամարդ.
pocketbook.
control.
comptroller.
control.
rendering account.
control, giving in or rendering of accounts.
to count, to number, to calculate;
to esteem, to reckon, to consider.
to sum, to number, to count;
to calculate, to compute;
to esteem, to repute, to judge;
to presume, to suppose, to reckon;
to attribute;
to pass for, to be reputed or deemed;
լաւ —, to prefer;
պատուական —, to appreciate;
մեծ ինչ —, to value, to esteem, to repute, to rely on;
առ ոչ ինչ —, not to keep any account of, not to care about, to have little esteem for, to despise;
— զանձն, to look upon oneself as, to believe, deem or account oneself, to think that one is;
ընդ մի — զիմն ընդ ումեմն, to mistake;
երանելի զանձն —, to think oneself happy;
—իմք եթէ, —րեսցուք այնպէս թէ, let us suppose that;
մի —իք թէ, do not believe that.
reputed, deemed, looked upon as;
ընդ մեռեալս —, thought to be dead;
չ-ն յազգս, not numbered among the nations. without genealogy;
ոչ էր — արծաթ թէ իցի ինչ, silver was made no account of.
numerator.
of the same blood, consanguineous, related.
frank, free, bold;
plain, sincere, without ceremony;
determined, resolute;
wide, extended.
cf. Համարձակաբար.
frankly, freely, boldly, plainly;
resolutely, firmly;
clearly, openly, ingenuously;
կարի իմն —, too free, bold, rash, audacious, too daring.
plain-spoken, frank, open-hearted, ingenuous;
frankly, openly, freely, ingenuously, without reserve.
more openly;
—, —ս, cf. Համարձակ.
cf. Համարձակաբարբառ;
— լինել, to speak freely, frankly, openly, to be plain with, to be accustomed to speak one's mind.
frankness of speech, openness, unreservedness, free-heartedness.
seeing clearly, penetrating, perspicacious.
one;
first, firstly, in the first place;
մի աստուած, one God, one only God;
ի մի, in one, together;
առ մի սիւնակ, at, or by each column;
առ այր մի, to each person, a-head, a-man;
մի առ մի, մի ըստ միոջէ, one by one, successively, from hand to hand;
bit by bit, piece by piece, in detail, minutely, exactly;
particularly, specifically, individually, distinctly;
մի ըստ միոջէ ասել, նշանակել, to specify, to go into detail;
ժողովել ի մի, to collect, assemble or unite together;
մի ոմն, one, one person;
մին ի նոցանէ, one of them;
մին կամ միւսն, either, either one or the either;
մէն մի նոցանէ, every one of them;
ոչ մին եւ միւսն, neither;
neither one nor the other;
ընդ մի, ընդ մի համար, conjointly with, together, at once;
in one, like on and the same thing;
մի եւ նոյն, the same;
մի զմիոյ կնի, one after the other;
մի՛ զի կոյր էր եւ մի or երկրորդ զի աղքատ էր, in the first place he was blind, in the next poor;
մի մի, միոյ միոյ, միում միում, each;
every one;
one another;
one by one;
ըստ միոյ միոյ ամսոյ, monthly, month by month;
մի առ միոջ, one after another, one on the other;
մի զմիով, with emulation, surpassing one another, outvying;
մի մի տարի, annually, every year, year by year;
մի ընդ միով, one under another, in a subordinate state;
մի մի իշխան մի մի օր մատուսցէն զընծայս, all the chiefs make daily offerings;
մի ըստ միոջէ, cf. Մի.
cf. Համագումար.
flesh;
meat;
— դնդերային, muscular flesh;
— մարդկային, human flesh;
— երէոց, venison;
— հաւուց, white meats, poultry;
— նապաստակի, brown meats, game;
— սպանդանոցի, coarse meat, butcher's meat;
— որսոց, fowls and game;
— պտղոց, pulp;
հում, պախ, խորովեալ —, raw, boiled, roast meat;
— ի կասկարայէ, broiled or grilled meat;
մսոյ ջուր, broth;
— ածել, to fatten, to make fat;
կաթսայ մսոյ, flesh-pot.
mind, intellect, understanding;
sense, judgement, reason, intelligence;
thought, idea;
intention, design, project;
opinion;
advice, counsel;
meaning, intent;
maxim;
ըստ մտի, ըստ —ս, at one's will or pleasure;
according to one's fancy, liking, desire;
ըմբռնումն մտաց, apprehension, idea;
մարդկեղէն —ք, human reason;
հասարակաց —ք, good sense;
—ք անմտութեան, foolish thoughts;
—ք անարգութեան, reprobate sense;
—ք առակիս, the moral of the fable, or of the apologue;
ուղիղ մտօք, in good faith;
պարզ մտօք, frankly, sincerely, without artifice;
սրտի մտօք, with all one's heart;
ազնուական —ք, noble sentiment;
արդարակորով, խորախորհուրդ, վսեմ, հաստատուն or անյողդողդ, լուսաւորեալ, ընդարձակ, եռանդուն, սուր, թափանցող, արգասաւոր, հնարագիւտ —ք, upright, profound, elevated, firm, enlightened, vast, lively, sharp or piercing, penetrating, fertile, inventive wit, mind or intellect;
թեթեւ, անարգասաւոր, շփոթ, ցրուեալ, տկար —ք, frivolous or light, barren, confused, distracted, weak mind or intellect;
ունել ի մտի, to have the design or intention, to propose to oneself, to project;
ի —ս լինել, գալ, —ս ուսանել, to regain one's intellectual faculties, to be restored to one's senses, to awake;
դնել ի մտի, հաստատել ի —ս, to form a resolution, to take into one's head, to be determined, to resolve, to project, to propose, to presume, to imagine;
— դնել, to be attentive, to apply or devote oneself to, to observe, to regard, to consider with care, to think, to reflect;
ի —ս առնուլ, to understand, to comprehend, to perceive, to conceive, to know, to remark;
to study, to learn by heart;
զմտաւ or ընդ — ածել, to consider, to regard attentively, to meditate, to recollect, to imagine;
աշխատ առնել զ—ս, to fatigue the mind, to rack one's brains;
անկանել ի մտտաց, to be out of one's mind or senses, to lose one's senses, to be crazy;
անկանել or ելանել ի մտաց, to escape or slip from one's memory;
to forget;
—ս դնել, to admonish, to warn, to apprise of;
դնել ի մտի ուրուք, to suggest, to insinuate, to hint, to intimate, to entangle, to involve;
ընդ — մտանել, ըստ մտի լինել, to please, to gain one's affection or good will, to conciliate one's favour, to insinuate oneself in the good graces of, to win one's favour;
ընդ — տանել, to take offence at, to be offended, to take ill, to take a pique, to be nettled;
արկանել ի —ս, to suggest, to inspire;
տալ ի — առնուլ, to cause to understand;
փոխել զ—ս, շրջիլ ի մտաց, to think better of, to change or alter one's mind or intention;
ի չար կամ ի բարւոք —ս առնուլ, to take well or ill;
գերել զ—ս, to captivate one's understanding;
ընդ —ս անկանել ուրուք, to occur to mind, to enter the imagination or thoughts;
հանել ինչ ի մտաց ուրուք, to drive out of one's head, to persuade to the contrary;
—ս ունել, to be witty;
ասել ի մտաց, to say to oneself;
ընդ — արկանել, to think, to recollect, to conceive;
բարգաւաճել, կրթել զ—ս, to cultivate, to form the mind, to improve;
այսր անդր մաղել զ—ս, to distract the mind;
անխիղճ —ս ունել, to keep a clear conscience;
ի մտի պահել, to keep in memory;
բարձրանալ ի —ս իւր, to become proud, vain, puffed up;
— առնել, to listen to, to mind, to agree with;
ընդ —ս հարկանիլ, to occur, to come to mind or memory, to recollect;
առնել ի մտաց իւրոց, to do without intention, to do unintentionally;
առ ի —ս առնուլ, to understand allegorically;
իսկ առ ի —ս, and in mystic or allegorical sense;
բազումք ի —ս ունողաց, the generality of intelligent persons, most witty people;
ոչ ոք ի —ս ունողացն, one of good sense, no sensible person;
եդեալ էր ի մտի, he decided, he was resolved;
չառնում ինչ ի —, I understand nothing of it, I don't understand it, I am quite at a loss;
անմարթ է ի — առնուլ զայն, nothing can be known about it, it is impenetrable, it's marvelously obscure;
—ք իմ առ իս դարձան, my mind was restored;
եւ ոչ ի —ս անգամ անկեալ էր նորա, he never even dreamed of it;
խորհէի եւ ասէի ընդ —ս, I thought and said to myself;
յորմէ ի — առնուլ է, whence it follows that;
բազում անգամ եղեւ ինձ ի մտի, I was more than once tempted to, I several times intended to;
գայ ի —ս իմ, it has just come into my thoughts, mind or head;
ստէպ ի մտի իմում յեղյեղեմ զայն, I often repeated it to myself;
յաս են —ք բանիցս, this is the sense of the passage;
նա չառնու ինչ ի —, he understands nothing of it, he knows nothing about it, it is Chinese to him;
այսպէս եցոյց զչարութիւն մտաց իւրոց, thus he betrayed his malicious intention;
զմտաւ ածեմ, to think, to regard, to consider.
to enter, to go or come in, to introduce, insinuate or intrude oneself;
to penetrate into, to slip in;
— առ ոք, առաջին ուրուք, to present oneself, to call on, to visit;
— աղօթից առաջի ուրուք, to be heard, hearkened to;
— առ ումեմն, to be a guest, to receive hospitality, to be lodged;
— առ կին, to know a woman;
— ի վերայ օտարի ամուսնոյ, to commit adultery;
— ի or ընդ գիրկս, ընդ աղեղն, to bend a bow;
ի դատաստան, ի դատ —, to sue, to bring an action against, to summon before a magistrate or court of justice;
ընդ դատաւորաւ —, to act the judge;
ընդ երկիր —, to plunge into an abyss, to be engulfed, swallowed up;
ընդ գետին —, to be overwhelmed with shame, to hide one's confusion under the earth;
— ի ծառայութիւն, to enter a person's service, to serve;
— յորդեգրութիւն, to be adopted;
երաշխաւոր —, to guarantee, to become security;
— ի պայքար, to dispute, to contest;
ի փորձ —, to prove, to try, to make an experiment;
— ընդ մերով մարդկութեամբս, to be clothed with our humanity;
ի քուն —, to be overcome with sleep, to sleep, to lay to sleep;
— արեգական, to go down, to set;
ընդ քիրտն —, to sweat, to work hard, to give oneself much trouble;
— ի նաւ, to embark, to go on board a vessel;
— ընդ անձին, to be at enmity with oneself;
— ընդ լծով or — ընդ ձեռամբ ուրուք, to submit, to become subject to;
— դիւի ի մարդ, to possess;
— ի ճաշ, to sit or be at table.
cf. Մարտակից.
cf. Մարզեմ.
representing, expressive;
— մարդոյ, portrait, statue.
transgression, fault, wrong, offence, error, fall, sin, trespass, crime, delinquency;
իմովս —նօք, through me, through my fault;
—նս համարել ումեք, to impute as a crime to;
cf. Ընկենում;
cf. Թեթեւացուցանեմ.
oh !
— մարգարէ, oh prophet!
— տառապեալ, ah wretch!
much, great, much of, a great deal of;
—ք, many, several;
—ք ի մարդկանէ, most men, most people, the generality of mankind;
— անգամ, many a time, often.
eyebrow;
lofty countenance, stately look, superciliousness, haughtiness;
— սեաւ, կամարաձեւ, թաւ, անօսր, նրբին, ի վայր անկեալ, ամբարհաւաճ, սպառնալից, dark, finely arched, bushy, thin, small, hanging, haughty, threatening eyebrow;
ամբառնալ զ—ս, զ—ս վեր ի վայր տանել, to raise the brows through superciliousness, to put on an arch look, to look arch;
վանել զ—ն, to put off pomp or pride;
պռստել, ի վեր պրկել զ—ս, to frown, to knit the brow, to look sour or angry;
զ—սն հանել, to paint the eyebrows;
—օք ակնարկել, to wink, to wink at.
adjacent, adjoining, contiguous, next, attached, joined;
equal, conformable;
always, continually, incessantly;
— եւ նման, — եւ յարմար, quite alike, resembling;
— միանգամայն, all at once;
— եւեթ, — եւ հանապազ, successively, often, frequently, very often, many times.
to set, to mount, to enchase, to stud;
to fit in, to mortise;
to connect, to join, to link, to concatenate, to tie, to attach;
to insert, to interpolate, to intercalate;
to compose, to weave, to entwine;
— մարգարիտս, to string pearls;
— ընդ պատուհանն, to loll out of window;
— առ եղբայր իւր, to visit one's brother, to pay him a visit.
cf. Մարտուցանեմ.
cf. Մենամարտ.
to die, to expire, to breathe one's last, to give up the ghost, to depart this life, to pay the last debt to nature;
to mortify one's body;
մահու —, to be punished with death, to suffer capital punishment;
— ի մարտ պատերազմի, to die on the breach, to be slain in action;
— ի վերայ ազգին, ի սէր հայրենեաց, to die for one's country;
— քաջութեամբ, պատուով, to die on the field of honor;
մերձ է ի —, he is at the last gasp, he is expiring, dying;
որպէս կեայ ոք այնպէս եո մեռանի, people generally die as they live.
dead, deceased, defunct;
dead body, corpse;
ընդ —ս համարել, to believe or take for dead;
օր մեռելոց, All Soul's day;
ցուցակ մեռելոց, register of the dead;
պաշտօն մեռելոց, office for souls in purgatory;
cf. Ննջեցեալ.
naked, bare;
unadorned, plain, simple, evident;
impudent, brazen-faced;
without;
evidently, obviously, palpably;
— ընդ — մարտընչել, to wrestle naked.
to undress oneself, to strip, to strip naked, to denude, to uncover, to unveil, to pull off, to throw off, to be discovered;
to undress, to unclothe, to strip, to lay bare, to disrobe;
to bereave, to unfurnish;
— զսիրտ, to unbosom oneself to, to pour out one's feelings, to open oneself to;
ի բաց —, to cast, put or leave off;
ի բաց — զամօթ, to cast aside all sense of shame;
— յընչից, to deprive oneself of one's property;
— զսուրն ի պատենաից, to draw, to bare or unsheathe a sword;
— օձից, to cast the skin;
այն ինչ կամէր առաւօտն ի գիշերոյն —, իբրեւ այգն զառաւօտն մարկանայր, at dawn, at day-break, in the grey of the morning, at the peep of day;
յայսմ օրինակի զբանս իւր —նայր, he this expressed, or explained himself.
to deck, to attire, to embellish, to adorn, to beautify, to decorate, to bedizen, to bedeck;
to paint, to plaster;
to dissemble, to feign, to disguise;
to give oneself airs;
— զմարմին, to embalm;
—եալ, cf. Պաճուճազարդ;
— առասպելք, cunningly devised fables;
— կերակուր, skilfully dressed meats.
cf. Ճշմարտապատում.
shadow;
shadow, figure, sign;
—ք, shade, manes, ghost, spectre, spirit;
սին —, vain shadow;
—ք մահու, shades of death;
the dark grave;
—ք գիշերոյ, the shades of night;
— երեկորին, the evening shades;
— եւ լոյս ի նկարս (լուսաստուեր), light and shade in painting, chiaro-oscuro;
— արկանել ի նկարս, to shade a drawing;
իբրեւ զ— անցանել, to pass away like a shadow;
իբրեւ զ— են կեանք մարդոյ, life is but a fleeting shadow.
navel, umbilicus;
belly;
middle, centre;
— երկրի, mount, mountain;
— կամարաց, key-stone of an arch;
— ի վեր, —յորսայս, supinely, with one's face upward;
—ոյ ծառայ, slave to one's belly, gourmand, *greedy-gut.
love;
affection, fondness, tenderness;
inclination, delight, liking, taste, fancy;
love, passion, flame, salacity, love-suit;
charity, supernatural love, christian charity;
agape, love-feasts;
kiss;
— կանանց, hymen, vulva;
the quiver of love;
— վաղանցուկ, amour, intrigue, love affair;
յօդակապք, ոլորք սիրոյ, ties, bonds of love;
հանգոյց, տոմսակ, գաղտնիք, երգ, վէպք, ընծայ սիրոյ, love-knot, love-letter, love-secret, love-song, love-tale, love-toy;
— առ աստուած, առ ընկերն, ազատութեան, հայրենեաց, արուեստից, փառաց, առաքինութեան, love of God;
of our neighbours or fellow-creatures;
of liberty;
of our country;
of arts;
of glory;
of virtue;
ամուսնական, մայրական or մայրենի, հայրական, որդիական —, connubial or conjugal, maternal, paternal, filial love or affection;
— անձնական, self-love, egoism, solipsism;
— աստուածային, երկնային, մաքուր or սուրբ, նորաբողբոջ, փոխադարձ, համեստ, օրինաւոր, եռանդուն, սաստիկ, բուռն, անչափ, հաստատուն, հաւատարիմ, յաւիտենական, divine, celestial, pure, rising, reciprocal or mutual, honest, lawful, ardent, lively, violent, extreme, constant, faithful, eternal love;
մոլենախանձ —, jealousy;
— երկրային, յողդողդ, անցաւոր, զգայական, մարմնական, անկարգ, պիղծ, յանցաւոր, եղեռնաւոր, earthly, inconstant, fleeting or transitory, sensual, carnal, illicit, lustful, culpable, criminal love;
վայելել սիրով, to make love to, to fall in love with, to court, to woo;
հալիլ մաշիլ սիրով, to burn, to languish with love, to be love-sick;
հատուցանել ընդ սիրոյ, to give love for love, to re-love;
— ազդել, to inspire with a passion;
դիւթել, բորբոքել զ—ն, to philter, to charm;
— ցուցանել, to show or demonstrate love for;
առնել —, to be courteous, amiable, friendly;
to do or confer favours;
ուտել զ—, to eat together, to make love-feasts;
դնել — ի բերան, to kiss, to embrace;
սիրով, lovingly, tenderly, affectionately, with pleasure, willingly;
ի — աստուծոյ, for God's sake;
ի — իմ, for me, for my sake;
արա ինձ —, do me the kindness or the pleasure to;
ամենայն սիրով, very willingly;
— իմ ! my love ! my dear ! cf. Խառնեմ;
cf. Հարկանիմ.
passionately fond, smitten, deeply in love, over head and ears in love;
— ամարիլլիս, agapanthus umbellatus.
loving, fond of;
amateur, lover;
— նկարուց, amateur of pictures;
— երաժշտութեան, dilettante;
— գեղարուեստից, virtuoso;
— ազատութեան, փառաց, lover of liberty, of glory;
չես դու — մարդահաճութեան, you do not like flattery;
— է նա գրենոց, books are his passion;
— եմ ես տնկաբանութեան, I have a great taste for botany.
sindon, Tyrian stuff, cloth, linen;
sheet;
table-cloth;
cf. Մարմնակալ.
to increase in force, in intensity, to be strengthened by, increased, to grow;
to be enraged, very angry;
— մարտին, to become exasperated, to grow most ferocious;
—նայր հրաման թագաւորին, the king's order was pressing.
simple, single;
unadorned;
— սպիտակ, quite white;
— մարդ զքրիստոս ասել, to declare our Lord a mere man.
table, board;
meal, food, table;
altar;
banker's counter;
աւագ —, grand, high altar;
— գրելոյ, writing-table;
— խոհակերոցի, kitchen-table;
dresser;
— մարմարեայ, marble-table;
— գործոյ, work-table;
սփռոց —ոյ, table-cloth;
անօթք, սպասք —ոյ, plates and dishes;
պատառաքաղ, դանակ, դրգալ —ոյ, table-fork, table-knife, table-spoon;
զրոյցք ի —ի, table-talk;
— յարդարել, ուղղել, դնել, to lay out a table, to spread the table;
— ուղղել, to erect or place an altar or Communion-table;
բեզմել ի —, to sit down to table;
ծառայել —ոյ, to wait at table;
ի —ի լինել, to be at table;
ելանել ի —ոյ, to rise from table;
բառնալ զ—, to take away, to clear the table;
ծախք —ոյ, table-expenses;
cf. Կողապտեմ;
cf. Ճաշ;
cf. Պատիւ;
trapezium.
kind, species, race, generation;
nature, complexion;
*height;
gender;
— եւ տեսակ, the genus and the species;
մարդկային —, mankind;
հայկական —, the Armenian nation.
simple, pure;
vulgar, ordinary;
private;
cf. Սոսկալի;
footsoldier;
—, — ոք or մարդ, a private person, an individual, person of retired or secluded habits;
— կեանք, private life;
—ք ոմանք, some private persons.
sword, glaive, sabre, falchion, blade, brand;
— միասայրի, backsword;
— սուին, side arms, edge or steel weapons;
— աղուեսու, erysimum, hedge-mustard;
կամար —ի, sword-bolt;
ժապաւէն —ի, sword-knot;
յարդարիչ —ի, sword-cutle;
հարուած —ի, sword-thrust;
մերկանալ զ—, to draw one's sword;
կռուել —աւ, to fight with swords;
ի սայր —ի, at the sword's point;
—ի ձեռին, sword in hand;
cf. Մէջ;
cf. Սուր.
complete armour, arms, accoutrements, harness, fitting out;
—ք մարտի, preparatives for war.
white;
white, white lead, ceruse;
silver coin;
— մարգարտեայ, pearl-powder;
— զինկի, zinc-white, oxide of zinc;
ի —ս, dressed in white;
— առնել, to whiten.
few in number, inconsiderable, moderate, small, slender;
somewhat, less;
—, առ —, little by little, by degrees, by little and little, insensibly;
— անգամ, — երբեք, rarely, seldom;
ոչ —, many, much, not less;
— ինչ, —ս, առ — մի, few, not very, somewhat, rather, a little, cf. Փոքր մի, cf. Փոքր ինչ, cf. Խուն մի;
առ — մի, ի — ժամանակի, յետ —ուց, shortly, in a short time, for a moment;
յետ — միոյ, shortly after;
—ուք, with few attendants;
in few words, briefly, in short;
ոչ —ք ի նոցանէ, many of them;
ճաշակեցի — մի մեղր, I ate some or a little honey;
մարթի եւ ի —էն՝ — տալ, a little may be offered even of a little;
cf. Շատանամ.
urine;
—ի աման, bladder, vesicle;
— մարմին, cf. Ջրահեղ անդամ.
style;
phrase;
method, system, formula;
rank, order, manner, fashion, form;
behaviour, conduct;
dogma, doctrine;
culm or stalk of gramineous plants;
pannier, basket;
— լեզուաց, the character or genius of a language;
— սուրբ գրոց, language of the Scriptures;
ճեմական, բանաստեղծական, ճարտասանական, արձանական, գոթացի, լակոնական, մարոտեան, մեղրածորան ոճ, academical, poetical, oratorical, lapidary, gothic, laconic, marotic, mellifluent or honied style;
բարձր, վսեմ, վայելուչ, յարդարուն, պարզ, կորովի, քաղցր, հեշտ, բարեխառն ոճ, elevated or high, sublime, elegant, florid, simple, nervous, mellifluous, fluent or easy, temperate or moderate manner or style;
ընտանի, կատակաբան, երկայնաբան, անհարթ, խիստ, թոյլ or տկար ոճ, familiar, burlesque, prolix o diffuse, harsh or rough, hard, languishing style;
մաքրել զոճ, to purify, to refine the style;
յոճ եւ ի կարգ մուծանել, to reduce to method, to put in order;
ոճով մանր հայել, to fix, to rivet the attention;
մանգաղ արկանել յոճ ընկերին, to put a sickle unto one's neighbour's standing corn;
գարին յոճ կայր, the barley was green;
cf. Բաղշտակ;
acre (measure of lands);
ոճով, methodically;
distinctly, precisely;
continuously, in detail;
suitably, properly, to the purpose;
նովին ոճով, in the same style.
some, certain, some one, one;
այր —, a man;
կին — անուն մարգարիտա, a woman named Margaret;
ոմն քաղցեալ եւ ոմն արբեալ, one is dying of hunger while another is drunk;
ոմանք մեծատունք եւ ոմանք աղքատք, some are rich and others poor;
ցրուեցան ոմն յայս եւ ոմն յայն կոյս, they are scattered here and there;
զոմանս տեսի անցանել ընդ գետն, ոմանք ի լուղ, եւ ոմանք ի նաւակի, I saw several crossing the river, some swimming, others in a boat.
no, not, nor, none;
ոչ կամիմ, I will not;
ոչ գիտեմ, I do not know;
ոչ կարեմ, I cannot;
ոչ ոչ, neither nor;
ոչ սիրեմ զնա եւ ոչ երկնչիմ ի նմանէ, I neither love him nor fear him;
բայց գիտէի ոչ, but I did not know it;
ինչ ոչ ունի, he has nothing;
ոչ առանց պատճառի, not without cause;
յոչ կամաց, involuntarily, against one's will, by force;
ոչ եթէ, not only;
no;
ոչ եւս, no longer;
not yet;
ոչ երբէք, ոչ բնաւ, never, not at all, no;
ոչ ոք, no one, nobody, none, not one;
ոչ ոք ի ձէնջ, no one among you;
ոչ ոք ասասցէ քեզ, nobody will tell you;
ոչ ոք գտցի այնչափ յանդուգն, no one will be hardy enough;
ոչ զոք գտցես, you will not find any man;
յոչ գոյից ի գոյ ածել, զոչսն ածել ի գոյանալ, to produce or create from nothing;
շարժել յոչ բարիսն, to provoke to evil;
այո կամ ոչ, yes or no;
եղիցի ձեր բան, այոն՝ այո, եւ ոչն՝ ոչ, let your conversation be, yea, yea;
nay, nay;
ո՞չ or ո՞չ ապաքէն ասացի քեզ, did I not tell you ?
;
ոչ, տէր, no, Sir;
ո՞չ իսկ, is it not true that ?
ոչ միայն չողորմեալ, far from being touched;
եւ ոչ իսկ մարդ է, he is no man;
ոչ արդեօք զերծաւ, perhaps he is not freed;
cf. Ել.
not any thing, nought, void, nothing;
none, no one, no, not any;
no, in no wise, not at all;
— ամենեւին, nothing at all;
գրեթէ —, almost nothing, scarcely any thing;
— հեռի ի քէն, not very far from you;
վասն ոչնչից, for nothing;
— իւիք, no how, in nowise, by no means;
ստեղծել յոչընչէ, to create out of nothing;
առնել յոչընչէ, to produce from void;
յ— դարձուցանել, to reduce or bring to nothing, to annihilate;
to nullify;
յ— or առ — գրել, համարիլ, to hold or esteem as nothing, to care nothing for, to make no account of, to despise, to contemn;
յոչընչէ յինչ գալ, to be raised or taken from nothing;
ես — ասեմ, I say nothing;
— պատճառ ունիս, you are wrong;
ոյր չիք առողջութիւն՝ չիք եւ —, who has not health has nothing;
— գիտեմ, I know nothing, I don't know.
enclosure, recinct, park, walled in space;
cf. Որմարգել.
much, several, considerable, abundant, plentiful, copious, in great quantity;
much, too much, very, most;
enough, sufficiently, as much as necessary;
— անգամ, often, frequently, cf. Բազում անգամ;
— իսկ, sufficiently;
— կամ սակաւ, more or less;
ընդ — եւ ընդ սակաւ, in all about;
փոքր ի —է, somewhat, partly, a little;
more or less;
ոչ ընդ — եւ ընդ փոքր, in no wise, in no way;
— է այդ, that is enough;
— է զի, it suffices that;
provided that;
— ասել, to be content;
— համարիլ, to content oneself with;
—ք յայնցանէ, most of them, the greatest part of them;
դեռ աւուր — կայ, much time still remains;
ո՞չ իցէ քեզ — զի..., does it seem to you a little thing that.
string, file, line, range, row, rank, order, long string, concatenation, chain, series, suite, train;
multitude, great number;
composition;
—ք մարգարտաց, string of pearls;
ոսկի —, gold chain;
—ք լերանց, mountain-chain;
— ճանճից, swarm or lot of flies;
— մրջմանց, swarm of ants;
anthill;
— շանց, pack, number of dogs;
— ազգաբանութեան, genealogy;
ի —ի հարկանել, to register, to record, to set or write down;
ի —ի արկանել, to string, to range, to rank;
ի — արկեալ թուել, to enumerate, to number, to count;
ի միում —ի հարեալ ընդ մի համարել, to be enumerated in the same series;
յանտեղեաց —ին է այս, it is very far from the purpose.
to range, to arrange, to set or put in order, to dispose;
to marshal;
— զմարգարիտս, to string pearls;
— զնշանագիրս, to compose.
file, row;
— քաղցրաւենեաց, cf. Շոպագ;
— մարգարտաց, pearl necklace.
building, edifice, fabric;
edification;
— մարդկեղէն, human work.
tomb, sepulchre, urn, monument;
—ք, cemetery;
մարմնածախ —, sarcophagus;
— հոյակապ, mausoleum;
— դատարկ, cenotaph.
cf. Շողոմարար.